اولتراسوند مربوط به سرطان

نام های دیگر اولتراسوند مربوط به سرطان شامل اولتراسونوگرافی، سونوگرافی و یا سونوگرام است.

اولتراسوند چه چیزهایی را نشان می ­دهد؟

دستگاه اولتراسوند با نشر امواج رادیویی با فرکانس بالا تصاویری موسوم به سونوگرافی ایجاد می­ کند. این امواج در بدن جریان می­ یابند و با خروج از اندام ­ها و بافت های شما  انعکاساتی را تولید می­ کنند. دستگاه این انعکاس­ ها را به تصاویری قابل رویت بر روی صفحه کامپیوتر تبدیل می ­نماید.

اولتراسوند در تصویربرداری از برخی از بیماری­ های مربوط به بافت­ های نرم که در رادیوگرافی به خوبی  قابل رویت نیست بهتر عمل می­ کند. همچنین اولتراسوند برای تمایز کیست ­های مایع از تومورهای توپر روش خوبی است زیرا آنها الگوهای انعکاسی بسیار متفاوتی دارند. اولتراسوند در برخی از شرایط بسیار مفید است زیرا معمولا به سرعت انجام شده و افراد را در معرض تشعشعات اندکی قرار می­ دهد.

دقت تصاویر اولتراسوند کمتر از سی تی اسکن یا ام آرآی است. اولتراسوند قادر به تشخیص توده خوشخیم (غیرسرطانی) از تومورهای سرطانی نیست. همچنین استفاده از آن بدلیل عدم عبور امواج صوتی از طریق هوا (همانند ریه ها) و یا از طریق استخوان ها، در برخی از بخش­های بدن با محدودیت­ هایی مواجه است. معمولاً پزشکان از اولتراسوند برای هدایت سوزن بیوپسی (برای بیرون آوردن مایع یا بافت کوچکی جهت بررسی در زیر میکروسکوپ) استفاده می­ کنند.

دستگاه های سونوگرافی ویژه­ای، موسوم به ماشین جریان داپلر، می­تواند چگونگی جریان خون در میان رگ­ ها را نشان دهد. این کارکمک بزرگی است زیرا جریان خون در تومورها متفاوت از بافتهای طبیعی است. برخی از این دستگاه ­ها داپلر تصاویر رنگی تولید می­ کنند. بر خلاف سایر اشکال تصویربرداری عروق خونی، مطالعات داپلر از عامل کنتراست استفاده نمی­ کنند. داپلر رنگی شناسایی عروق خونی سرطانی، به ویژه عروق خونی موجود در کبد و پانکراس را برای پزشکان تسهیل نموده است.

اولترا سوند چگونه کار می­ کند؟

دستگاه اولتراسوند دارای ۳ بخش اصلی است: کنترل پنل، صفحه نمایش و یک مبدل که معمولاً شباهت زیادی به میکروفون و یا موس کامپیوتر دارد. مبدل، امواج صوتی را ساطع نموده و انعکاسات را دریافت می­ کند. پزشک و یا تکنسین سونوگرافی مبدل را بر روی بخش مورد مطالعه حرکت می ­دهد. کامپیوتر واقع در درون قسمت اصلی دستگاه سیگنال­ها را تجزیه و تحلیل نموده و تصاویر را بر روی صفحه نمایش نشان می­ دهد.

شکل و شدت انعکاس به تراکم بافت بستگی دارد. به عنوان مثال، بسیاری از امواج صوتی سریعاً از درون کیست های مایع عبور می­ کنند و لذا انعکاسات بسیار کم یا ضعفی را ارسال می­ کنند و بر روی صفحه نمایش سیاه به نظر می ­رسند. اما امواج از تومورهای جامد به آرامی عبور نموده و به الگویی از انعکاسات منجر می­شود که بصورت تصاویری با رنگ روشن دیده می ­شود.

چگونه برای این آزمایش آماده شوم؟

برای اغلب سونوگرافی­ ها، هیچ نوع آماده ­سازی لازم نیست، ولی این امر تا حدی به ناحیه مورد بررسی نیز بستگی دارد.

پزشک یا پرستار دستورالعمل­ های لازم درباره هر یک از مراحل قبل از آزمایش را در اختیارتان قرار خواهد داد. با توجه به اندام مورد مطالعه، ممکن است لازم باشد تا قبل از آزمایش از خوردن بپرهیزید، یا اینکه از ملین، و یا تنقیه استفاده نمایید. در سونوگرافی شکمی، شما باید درست قبل از آزمایش برای پر کردن مثانه خود آب زیادی بنوشید. بدلیل عبور بهتر امواج صوتی از درون سیالات با این کار می­توان به تصاویر بهتری دست یافت.

فرد طی سونوگرافی چه احساسی دارد؟

اولتراسوند می تواند در مطب، کلینیک، یا بیمارستان انجام شود. در اغلب موارد شما بر روی تختی دراز می­ کشید و تکنسین ژلی را بر روی پوست شما قرار می ­دهد و سپس مبدل را در سراسر ناحیه مورد بررسی حرکت می­ دهد. ژل پوست را لغزنده نموده و به امواج صوتی کمک می­ کند. این ژل سرد و لغزنده است. در صورت استفاده از پروب ، پروب با ژل پوشانده شده و در حفره بدن قرار داده می­ شود. این کار می­ تواند باعث ایجاد فشار یا ناراحتی شود.

در طی آزمایش تکنولوژیست و یا پزشک مبدل را بصورتی پایدار و محکم بر روی  پوست حرکت می ­دهد. ممکن است از شما خواسته شود تا نفس خود را در طی سونوگرافی حبس نمایید. برای افزایش عمق ارسال امواج صوتی تکنولوژیست و یا پزشک می­ تواند دستگیره و یا صفحه را را تنظیم نماید. ممکن است در اثر حرکت مبذل فشار اندکی را احساس کنید.

سونوگرافی چقدر طول می­ کشد؟

سونوگرافی معمولاً ۲۰ تا ۳۰ دقیقه طول می ­کشد. البته مدت زمان به نوع آزمایش و دشواری بررسی تغییرات در اندام مورد مطالعه هم بستگی دارد.

عوارض احتمالی آن چیست؟

اولتراسوند روشی بسیار امن با خطری جزئی از بروز عوارض است.

چه چیزهای دیگری باید در مورد این آزمایش بدانم؟

• اولتراسوند از تشعشات استفاده نمی­ کند.
• اولتراسوند عموماً بسیار ارزان­تر از CT یا MRI می­ باشد.
• کیفیت نتایج تا حد زیادی به مهارت تکنولوژیست یا پزشک در نحوه استفاده از مبدل بستگی دارد، در حای که این مسئله درباره CT اسکن یا MRI وجود ندارد.
• اخذ تصاویر خوب در افراد چاق دشوارتر است.
• انواع جدیدتر سونوگرافی قادر به تولید تصاویر سه بعدی هستند.

ترجمه شده از وبسایت: www.cancer.org