عوارض جانبی و تداخلات دارویی امگا۳

اسیدهای چرب امگا۳ خواص ضدالتهابی دارند که ممکن است از بدن در برابر بیماری های قلبی-عروقی محافظت کنند. متاسفانه سطوح بالای امگا۳ (به دست آمده از روغن کریل، روغن ماهی یا منابع گیاهی از جمله دانه بذرکتان) در بدن عوارض جانبی بسیاری دارد. البته مصرف موادغذایی غنی از این اسیدهای چرب معمولا سلامتی بدن را تهدید نخواهد کرد و بروز هر گونه عوارض مربوط به استفاده از مکمل های امگا۳ است. بنابراین برای جلوگیری از بروز عوارض جانبی امگا۳ حفظ تعادل در مصرف اهمیت دارد.

مروری بر امگا۳

براساس بسیاری از تحقیقات انجام شده، اسیدهای چرب امگا ۳ گرفته شده از روغن ماهی نقش زیادی در پایین آوردن فشارخون و سطوح تری گلیسرید خون دارند.

شواهد حاکی است که اسیدهای چرب امگا ۳ برای افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید نیز مفید است.

انواع مختلفی از امگا ۳ وجود دارد. منابع مختلف گیاهی حاوی آلفا لینولنیک اسید یا ALA بوده که بدن می تواند آن را به امگا ۳ تبدیل کند. روغن ماهی نیز معمولا حاوی اسیدهای چرب EPA و DHA است.

امگا ۳ به مقدار فراوان در گردو، ماهی سالمون و اسفناج وجود دارد.

عوارض جانبی امگا ۳

بیشترین آمار مرگ و میر به بیماری قلبی مربوط می شود و امگا ۳ ممکن است به کاهش این خطر کمک کند.

مصرف امگا ۳ برای بیماری هایی از جمله زوال عقل، سرطان و افسردگی نیز فوایدی دارد. اگرچه این فواید چشمگیر هستند اما نباید از عوارض جانبی این اسیدهای چرب غافل شد.

تاثیر بر سطوح قند خون

تغییر سطوح قند خون یکی از عوارض جانبی امگا ۳ است. بنابراین در صورت ابتلا به دیابت یا استفاده از گیاهان، دارو ها و مکمل هایی برای تغییر سطوح قند خون مراقبت بیشتری مورد نیاز است.

همچنین در صورت استفاده از امگا ۳ برای جلوگیری از بروز هر گونه عوارض و مشکلی نسبت به بررسی قند خون خود اقدام نمایید.

افت فشارخون

افت فشار خون ممکن است یکی دیگر از عوارض جانبی امگا ۳ باشد. بنابراین قبل از مصرف امگا ۳ در صورت استفاده از مکمل یا داروی کاهش دهنده ی فشار خون با پزشک خود مشورت کنید.

افزایش خطر خونریزی

مصرف بیشتر از سه گرم امگا ۳ در روز ممکن است منجر به خونریزی شود. بنابراین در صورت اختلالات خونریزی یا مصرف داروهای افزایش دهنده ی خطر خونریزی، مراقبت بیشتری مورد نیاز است. در این مورد باید با پزشک خود مشورت کنید.

کاهش توانایی واکنش سیستم ایمنی

مصرف میزان بالایی از روغن ماهی تاثیرات منفی بر واکنش سیستم ایمنی بدن دارد.

همچنین درصورت ضعف سیستم ایمنی بدن به دلیل ابتلا به ایدز یا سایر بیماری ها، مصرف روغن ماهی می تواند باعث بروز مشکلات جدی تری شود.

افزایش خطر ضربان قلب نامنظم

دفیبریلاتور دستگاهی است که برای جلوگیری از ضربان نامنظم قلب و جلوگیری از مرگ ناگهانی در بیماران مبتلا به تاکی‌کاردی یا فیبریلایسون قلبی از طریق عمل جراحی در قفسه سینه بیمار کار گذاشته می شود. دستگاه الکتروشوک (دفیبریلاتور) از پالس‌های الکتریکی برای کنترل آریتمی‌‌های خطرناک قلبی که ممکن است منجر به ایست قلبی شوند، استفاده می‌کند.

بنابراین این بیماران برای پیشگیری از بروز عوارض جانبی امگا۳ باید از مصرف مکمل های آن اجتناب کنند، زیرا می تواند منجر به افزایش خطر ضربان قلب نامنظم شود.

آلرژی به ماهی یا غذاهای دریایی

درصورت آلرژی به ماهی و غذاهای دریایی، احتمال بسیاری وجود دارد که مصرف مکمل های روغن ماهی نیز با بروز این آلرژی ها همراه باشد.

بنابراین بهتر است برای جلوگیری از بروز عوارض جانبی امگا۳ از مصرف مکمل های روغن ماهی اجتناب نمایید.

 ناراحتی های روده

براساس مقاله منتشر شده توسط انجمن قلب امریکا، از عوارض جانبی امگا ۳ می توان به حالت تهوع، ناراحتی روده ای و ایجاد طعم بد در دهان بعد از غذا خوردن اشاره کرد. این عوارض جانبی ممکن است بعد از مصرف مکمل های روغن ماهی به وجود آید.

سایر عوارض جانبی امگا ۳ شامل آروغ زدن، اسهال، نفخ، رفلاکس اسید معده به مری و درد شکمی است.

سایر عوارض جانبی امگا۳

مصرف مکمل های امگا ۳ ممکن است باعث تشدید علائم در بیماران مبتلا به افسردگی یا افسردگی دوقطبی شود.

همچنین مصرف مداوم امگا ۳، کمبود ویتامین E را به دنبال دارد.

ملاحظات

• در صورت ابتلا به آریتمی یا ضربان قلب نامنظم و بیماری های التهابی روده مصرف مکمل های امگا ۳ باید با احتیاط باشد.
• اگر به بیماری کبدی مبتلا هستید از مصرف مکمل امگا ۳ اجتناب کنید یا استفاده ی آن را محدود نمایید.
• اگر مستعد ابتلا به سرطان روده بزرگ هستید، از مصرف مکمل امگا ۳ خودداری نمایید یا با احتیاط مصرف کنید.
• کودکان و بانوان باردار بهتر است گوشت ماهی را با احتیاط مصرف کنند، زیرا ممکن است حاوی جیوه باشد و منجر به بیماری های زیادی شود.

تداخلات دارویی مرتبط با امگا ۳

امگا ۳ علاوه بر عوارض جانبی یاد شده، با برخی از داروها نیز ممکن است تداخل ایجاد کند. بناراین در صورت استفاده از این داروها بهتر است نسبت به تداخلات آنها آگاه باشید و قبل از مصرف امگا ۳ با پزشک خود مشورت نمایید.

قرص های ضد باردرای

مصرف داروی ضد بارداری ممکن است با روغن ماهی تداخل ایجاد کند، به طوریکه اثربخشی آن با پایین آمدن سطح تری گلیسرید کاهش می یابد.

برخی از قرص های ضدبارداری شامل اتینیل استرادیول، لوونورژسترول و نوراتیندرون است.

داروهای فشارخون بالا

روغن ماهی ممکن است به کاهش فشارخون کمک کند، اما با داروهای ضدفشارخون نیز تداخل دارد و موجب افت شدید فشار خون خواهد شد.

برخی از داروهای پرفشاری خون شامل لوزارتان، انالاپریل، کاپتوپریل، هیدروکلروتیازید و فوروزماید است.

اورلیستات

اورلیستات برای کاهش وزن کاربرد دارد که می تواند با روغن ماهی تداخل ایجاد کند و بر جذب روغن ماهی از روده اثر بگذارد.

بنابراین توصیه می شود روغن ماهی چند ساعت قبل از اورلیستات مصرف شود.

داروهای ضدانعقادی

داروهای ضد انعقادی که برای کاهش لخته شدن خون استفاده می شوند با روغن ماهی تداخل دارند و همچنین احتمال خونریزی و کبودی را افزایش می دهند.

برخی از داروهای مورد استفاده در کاهش لخته شدن خون شامل ایبوپروفن، آسپرین، دیکلوفناک، هپارین، دالتپارین و انوکساپارین است.

منبع: www.med-health.net