نقش گفتاردرمانی در مشکلات بلع پس از سرطان سر و گردن

نقش گفتاردرمانی در مشکلات بلع پس از سرطان سر و گردن چیست؟

مشکلات بلع پس از سرطان سر و گردن

افرادی که سرطان سر و گردن درمان شده مانند سرطان حنجره یا دهان دارند ؛اغلب مشکلات دیسفاژی (بلع) را نیز تجربه کرده اند ، میزان مشکلات دیسفاژی  به نوع و ماهیت درمان و اندازه و محل تومور و ماهیت بازسازی آن بستگی دارد

برخی علائم و نشانه های بلع پس از سرطان سر و گردن

افراد تحت درمان سرطان سر و گردن ممکن است همه یا یکی از مشکلات زیر را داشته باشند :

• نیاز به چند بار بلع برای فرو بردن بولوس (لقمه غذا) از دهان به گلو
• کیفیت صدایی خیس (گارگل ویس) پس از بلع
• سرفه یا خفگی
• پاکسازی گلو در هنگام خوردن
• درد و خشکی هنگام بلع

مشکلات بلع پس از سرطانهای سر و گردن چگونه تشخیص داده میشوند؟

به طور معمول آسیب شناسان گفتار و زبان فرد را قبل از مداخلات پزشکی و جراحی میبنند،و تغیرات احتمالی در تکلم و بلع را مورد ارزیابی قرار می دهند و سپس برای تعین ماهیت رژیم غذایی مناسب برای هر اختلال بلع در شخص برنامه ریزی میکنند

فرد ممکن است  تا زمانی که تورم بعد از جراحی بهبود یابد از یک لوله از طریق بینی (گاواژ) تغذیه شود.

اگر آسیب شناس گفتار و زبان به مشکلات در دیگر فازهای بلع مشکوک شود احتمال آسپیراسیون را بررسی خواهد کرد .

چه درمانهایی برای مشکلات بلع پس از سرطان سر و گردن وجود دارد؟

اگر فردی به درمان نیاز داشته باشد آسیب شناس گفتار و درمان می تواند برای بهبود مهارت های بلع او را تحت درمان قرار دهد.

درمان ممکن است شامل :

• تمرینات تقویت عضله
• تکنیک های جبرانی مانند پوسچرهای سر و …
• ارائه یک رژیم امن
• تکنیک های بلع امن

علت مشکلات بلع پس از سرطان سر و گردن چیست؟

مشکلات بلع میتواند ناشی از برداشته شدن قسمتی از دهان ،حلق یا حنجره باشد یا پس از پرتو درمانی رخ دهند

برخی از جراحی ها و درمان هایی که بر بلع موثرند شامل :

• جراحی دهان و دندان : می تواند منجر به ریختن غذا یا مایعات از جلوی دهان شود و هم چنین کنترل غذا و جویدن و.. نیز دچار اشکال می شود
• جراحی حلق : ممکن است منجر به اختلال در حرکت غذا و مایعات از دهان به مری شود و غدا به طور اشتباه وارد ریه شود و آسپیراسیون رخ دهد .
• لارنژکتومی: باعث ایجاد مشکل در فاز انتقال میشود و حرکت بولوس از دهان به مری به سختی انجام میشود .
• پرتو درمانی: می تواند منجر به درد در دهان و گلو ،کاهش بزاق و خشکی دهان شود و هم چنین  حرکت محدود ساختارهای باقی مانده  ؛ممکن است جویدن را سخت کند یا حرکت بلوس از دهان به حلق سخت شود و درد در این نواحی منجر به کمتر غذا خوردن میشود

آسیب شناس گفتار و زبان می تواند چه اقداماتی را برای این افراد انجام دهد؟

طبق تعریف آشا (انجمن گفتار،زبان و شنوایی امریکا) آسیب شناس گفتار و زبان نقش مهمی در ارزیابی و درمان اختلالات بلع و تغذیه در نوزادان کودکان و بزرگسالان ایفا میکند از جمله ارزیابی بلع و بررسی میزان احتمال اسپراسیون ، ارزیابی بلع در غلظت های مختلف غذایی، ارائه درمان متناسب با هر اختلال , ارائه اموزش و مشاوره های لازم به خانواده های افراد دچار اختلالات بلع.

با تشکر از : سارا سلحشوری – آسیب شناس گفتار و زبان