اشعه ایکس از دندان

اشعه ایکس از دندان ، استخوان ها و بافت های نرم اطراف آنها تصویر می گیرد  تا به پیدا کردن مشکلات دندان، دهان و فک کمک شود. تصاویر اشعه ایکس می تواند حفره ها, ساختارهای دندانی پنهان (مثل دندان عقل) و از دست دادن استخوان را نشان دهد که با چشم قابل بررسی نمی باشد. این روش ممکن است به صورت پیگیری بعد از درمان های دندانی انجام شود.

انواع اشعه های ایکس به صورت متداول استفاده می شوند. اشعه های ایکس از دوز کم تشعشع استفاده می کنند.

اشعه های ایکس بیتوینگ دندان های پشتی بالایی و پایینی و چگونگی قرار گرفتن دندان ها کنار هم در نمای تکی را نشان می دهد. این نوع اشعه ایکس برای بررسی از بین رفتن بین دندان ها و نشان دادن اینکه دندان های بالایی و پایینی چقدر خوب با هم جفت می شوند استفاده می شوند. همینطور از دست رفتن استخوان زمانی که بیماری لثه شدید یا عفونت دندانی وجود دارد نشان داده می شود.

اشعه های ایکس پری آپیکال کل دندان از تاج قابل مشاهده تا انتهای ریشه و استخوان هایی که دندان  را حمایت می کند، را نشان می دهد. این نوع اشعه ایکس برای یافتن مشکلات دندانی زیر خط لثه یا در فک استفاده  می شود مثل دندان تحت فشار, آبسه, کیست, تومور ها و تغییرات استخوانی مرتبط با برخی از بیماری ها.

اشعه های ایکس جفت شدگی سقف یا کف دهان را نشان می دهد و برای یافتن دندان اضافه , دندانی که میان لثه ها نشکسته است, شکستگی های فک، شکاف در سقف دهان (کام شکافته) کیست ها, آبسه ها یا رشد های دیگر استفاده می شود.

اشعه های ایکس پانورامیک دید گسترده فک, دندان ها, سینوس ها, ناحیه بینی و مفاصل تمپورومندیبولار (فک) را مسیر  می کند. این نوع اشعه ایکس حفره ها را پیدا نمی کند. این اشعه ایکس مشکلاتی مثل دندان به هم فشرده, ناهنجاری های استخوانی, کیست ها, رشد های جامد (تومورها), عفونت ها و شکستگی ها را نشان نمی دهد.
اشعه ایکس دیجیتال می تواند برای ثبت و ذخیره شدن به کامپیوتر فرستاده شود.

سری های کامل دهانی اشعه ایکس پری اپیکال (حدود ۱۲ تا ۲۱ فیلم اشعه ایکس) اغلب طی اولین ویزیت  انجام می شود. اشعه های ایکس بایت وینگ طی چک آپ ها برای بررسی خرابی دندان استفاده می شود. اشعه ایکس پانورامیک ممکن است به ندرت استفاده شود.

علت انجام اشعه ایکس از دندان

در موارد زیر این روش بررسی انجام می شود:

• مشکلات دهان مثل خرابی دندان, آسیب به استخوان های حمایت کننده دندان و آسیب های دندانی (مثل ریشه دندان شکسته) . اشعه ایکس از دندان اغلب برای یافتن زودهنگام این مشکلات قبل از اینکه علائم آن ها ظاهر شود استفاده می شود.
• یافتن دندان هایی که در جای درست قرار ندارند یا میان لثه به صورت مناسب قرار نگرفته اند. دندان هایی که بیش از حد بزرگ هستند که میان لثه ها قرار گیرند، دندان های به هم فشرده نامیده می شوند.
• یافتن کیست ها، تومورها  یا آبسه ها.
• بررسی محل دندان دائمی که در فک کودکانی که هنوز دندان شیری خود را دارند رشد کرده باشد.
• درمان حفره های بزرگ یا گسترده, جراحی کانال ریشه, جاگذاری ایمپلنت های دندانی و برداشتن دندان
• درمان دندانی که راستای آن صاف نیست. (درمان ارتودنسی).
• بدون اشعه های ایکس, دندان پزشک ممکن است مراحل اولیه خرابی بین دندان ها را نبیند.

در افرادی که خرابی دندان ندارند و در خطر بالای ایجادح فره در دندان قرار ندارند:

• بزرگسالان باید اشعه های ایکس بیت وینگ را هر ۲ تا ۳ سال انجام دهند.
• نوجوانان باید اشعه های ایکس بیتوینگ را هر یک و نیم تا ۳ سال انجام دهند.
• کودکان باید اشعه های  ایکس بیتوینگ را هر ۱ تا ۲ سال انجام دهند.

برای بزرگسالانی که خرابی دندان دارند یا در خطر بالاتری برای ایجاد حفره در دندان قرار دارند:

• بزگسالان باید اشعه های ایکس بیتوینگ را هر ۶ ماه تا ۱ و نیم سال انجام دهند.
• کودکان و نوجوانان باید اشعه های ایکس بیتوینگ را هر ۶ تا ۱۲ ماه داشته باشند

آمادگی برای این روش بررسی

قبل از انجام تست اشعه ایکس، به پزشک خود اگر باردار هستید  اطلاع دهید. اشعه ایکس از دندان تنها در ناحیه دهان شما انجام می شوند اما اگر باردار هستید, اشعه ایکس  ممکن است به تعویق انداخته شود تا برای جنین شما آسیب رسان نباشد. اگر اشعه ایکس از دندان مطلقا لازم است، یک پوشش سربی روی شکم قرار داده می شود تا کودک شما از اشعه ایکس حفاظت شود.

روش انجام

اشعه ایکس از دندان در مطب دندان پزشک انجام می شود. تصاویر اشعه ایکس توسط دندان پزشک شما خوانده می شود:

• تکنسین دندان پزشکی، زمانی که شما صاف در صندلی می نشینید، بدن شما را با پوشش سربی سنگینی می پوشاند. این پوشش بدن شما را از اشعه های ایکس حفاظت می کند. وی گردن شما را با گردنبند پوششی (که پوشش تیروئید نام دارد) می پوشاند تا غده تیروئید را از تشعشع حفظ کند.
• تکنسین دندان پزشکی از شما می خواهد که تکه ای کارت یا پلاستیک را گاز بگیرید. کارت یا پلاستیک فیلم اشعه ایکس را نگه می دارد. ممکن است چندین بار این کار را انجام دهید تا تصاویر از تمام دندان های شما گرفته شود. بعضی ماشین های اشعه ایکس ممکن است دوربینی داشته باشد که دور سر شما می چرخد و تصاویری از دندان های شما می گیرد در حالیکه شما نشسته یا ایستاده اید.
• شما ممکن است بخواهید قبل و بعد از اشعه های ایکس دهان خود را آب بکشید.
• بعضی دندان پزشک ها از رادیوگراف دیجیتال استفاده می کنند. این روش از سنسور الکترونیک به جای فیلم اشعه ایکس استفاده می کند. تصویر الکترونیک گرفته می شود و در یک کامپیوتر ذخیره می شود. این تصویر می تواند در صفحه کامپیوتر دیده شود. تشعشع کمتر برای ایجاد تصویر با رادیوگرافی دیجیتال نسبت به اشعه ایکس از دندان استاندارد لازم است.

در زمان انجام این روش بررسی چه احساسی دارید

اشعه های ایکس تنها چند دقیقه طول می کشد و دردناک نیست. بعضی افراد از نگه داشتن پلاستیک یا کارتی که فیلم اشعه ایکس را نگه می دارد حالشان بد می شود.

خطرات این  روش بررسی

مقدار تشعشع استفاده شده در اشعه ایکس دندان بسیار کم است. اما همیشه خطر اندک آسیب برای سلول ها یا بافت ها در اثر مواجهه با هر تشعشعی شامل سطوح کم تشعشع استفاده شده برای این تست وجود دارد.

نتایج

طبیعی

• هیچ خرابی مشاهده نمی شود
• هیچ آسیبی به استخوان های حمایت کننده دندان دیده نمی شود.
• هیچ آسیب دندانی مثل شکستگی های فک یا دندان مشاهده نمی شود.
• هیچ  نوع کیست, تومور یا آبسه ای مشاهده نمی شود.
• هیچ دندان اضافی یا فشرده ای دیده نمی شود و هیچ دندانی خارج از وضعیت طبیعی خود نیست.

غیر طبیعی

• خرابی دندان دیده می شود.
• آسیب به استخوان های حمایت کننده دندان دیده می شود.
• آسیب های دندانی مثل شکستگی های فک یا دندان دیده می شود.
• کیست ها،  تومور یا آبسه دیده می شود.
• دندان در جای غیر طبیعی, دندان اضافی یا دندان به هم فشرده دیده می شود.

ترجمه شده از وبسایت: www.webmd.com