کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد اندوسکوپیک

کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد اندوسکوپیک یا ERCP تستی است که از آندوسکوپی برای ارزیابی مجاری که کبد، کیسه صفرا و پانکراس را تخلیه می کند، استفاده می کند. اندوسکوپ از طریق دهان وارد می شود و به آرامی در گلوی شما در مری, معده و دوازدهه حرکت داده می شود تا زمانی که به نقطه ای برسد که در آنجا مجاری از پانکراس (مجرای پانکراسی) و کیسه صفرا (مجرای صفراوی) در دوازده تخلیه می شود.

ECRP قدرت درمانی هم دارد. اگر رشد غیر طبیعی دیده شود،  امکام بیوپسی هم وجود دارد. اگر سنگ صفرا در مجرای صفرایی وجود داشته باشد، پزشک می تواند گاهی سنگ را با دستگاه وارد شده از میان اندوسکوپ بردارد. یک مجرای صفرای تنگ شده می تواند با وارد کردن لوله پلاستیک (که stent نام دارد) یا شبکه سیمی کوچک از طریق اندوسکوپ باز شود.

کاربردهای کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد اندوسکوپیک

• بررسی درد شکمی پایدار یا زردی
• سنگ صفرا یا بیماری کبد، مجرای صفرا یا پانکراس
• سنگ های مثانه
• باز کردن مجرای صفرای تنگ
• بیوپسی
• فشار داخل مجرای صفرایی اندازه گیری شود (مانومتری)

آمادگی

در مورد خوردن و نوشیدن باید دستورات را رعایت کنید چون ممکن است تست به بعد موکول شود. اگر پزشک به شما دستور داده که دارویی در روز تست مصرف کنید، لطفا این کار را تنها با جرعه ای آب انجام دهید.

اگر پزشک آنتی بیوتیک هایی را قبل از تست تجویز کرده است، همانطور که دستور داده شده است آنها را مصرف کنید. شما باید دوره کامل آنتی بیوتیک ها را دریافت کنید.

موارد زیر را به پزشک خود اطلاع دهید:

• تب یونجه, کهیر, آلرژی هایی غذایی یا دارویی یا آسم
• حساسیت به ماهی صدف دار (میگو, خرچنگ و غره), ید استفاده شده در ماده کانتراست برای تست های اشعه ایکس یا ماده دیگری که حاوی ید است.
• تنقیه با باریوم

با پزشک خود ردباره نگرانی هایی که درباره نیاز به تست، خطر های آن، چگونگی انجام آن یا معنی نتایج صحبت کنید. برای کمک به درک اهمیت این تست، فرم اطلاعات تست پزشکی را پر کنید.

از شما خواسته می شود که مثانه خود را خالی کنید و دندان مصنوعی، زیور آلات یا لنزهای تماسی را قبل از انجام ERCP در بیاورید.

چطور کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد اندوسکوپیک انجام می شود؟

کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد اندوسکوپیک توسط پزشک دوره دیده ی  اندوسکوپی انجام می شود.

کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد اندوسکوپیکدر بیمارستان انجام می شود. شما ممکن است لازم باشد شب را آنجا بمانید اگر پزشک شما سنگ صفرا را برداشته است یا stent طی تست جا گذاری کرده باشد. در غیر این صورت به شما اجازه داده می شود که بعد از تست به خانه بروید.

ERCP  معمولا ۳۰ و ۶۰ دقیقه طول می کشد. شما در اتاق ریکاوری برای ۱ تا ۲ساعت خواهید بود.

گلوی شما ممکن است با اسپری بی حس کننده  بی حس شود تا رفلکس gag شما تحریک نشود و وارد کردن اندوسکوپ آسان تر شود. اندکی بعد از شروع تست، رگ وریدی (IV) در دست شما قرار داده می شود. شما ممکن است از طریق IV آنتی بیوتیک هم دریافت کنید.

از شما خواسته می شود که به سمت چپ دراز بکشید در حالی که سر شما اندکی رو به جلو خم شده است. گارد دهانی ممکن است برای حفاظت دندان ها از اندوسکوپ وارد شود. نوک چرب شده اندوسکوپ در دهان شما هدایت خواهد شد، در حالیکه پزشک به آرامی زبان شما را از سر راه خارج می کند. ممکن است از شما خواسته شود که عمل بلع را انجام دهید تا به حرکت دادن مجرا کمک شود. ابزار از غذاهای زیادی که شما می بلعید ضخیم تر نیست. زمانی که اندوسکوپ در مری شما قرار می گیرد، سر شما به صورت صاف قرار می گیرد تا به پایین راندن ابزار کمک کند.

پزشک به آرامی اندوسکوپ را در معده و دوازدهه شما حرکت خواهد داد. پزشک مری، معده و دوازدهه شما را بررسی می کند در حالیکه دستگاه به جلو حرکت داده می شود. زمانی که اندوسکوپ به دوازدهه می رسد، شما چرخانده خواهید شد تا روی شکم خود دراز بکشید.

مقدار کمی هوا از طریق دستگاه تزریق خواهد شد تا مشاهده را برای پزشک آسان تر کند. اندوسکوپ به جلو حرکت داده می شود تا زمانی که به نقطه ای برسد که مجاری پانکراس و کیسه صفرا در دوازدهه تخلیه کند (پاپیلا). لوله باریک که کاتتر نامیده می شود از میان اندوسکوپ در پاپیلا وارد می شود و ماده کانتراست در مجاری پانکراسی یا صفراوی تزریق می شود. اشعه های ایکس متعدد گرفته می شود. شما روی شکم خود خواهید ماند در حالیکه اشعه ایکس بیشتر می شود. اگر ضروری باشد، اشعه های ایکس متعدد ممکن است گرفته شود.

دستگاه های جراحی که فورسپس بیوپسی یا پراش نام دارد ممکن است از طریق اندوسکوپ برای جمع آوری نمونه ها وارد شود. اگر سنگ صفرا طی تست دیده شود، پزشک می تواند گاهی آن را بردارد. یک مجرای صفرایی باریک شده می تواند با وارد کردن شبکه سیمی کوچک یا لوله پلاستیکی به نام stent از طریق اندوسکوپ و در مجرا باز نگه داشته شود.

زمانی که تست کامل شد، اندوسکوپ به آرامی بیرون کشیده می شود.

بعد از تست

بعد از اینکه ERCP کامل شد، شما در اتاق ریکاوری برای ۱ تا ۲ ساعت تحت مراقبت خواهید بود. اگر گلوی شما قبل از تست بی حس شده باشد اجازه ندارید که تا زمانی که گلو دیگر بی حس نباشد و قادر به بلعیدن بدون احساس خفگی باشید چیزی بخورید یا بنوشید. در ادامه شما می توانید خوردن و نوشیدن را به صورت طبیعی ادامه دهید.

در صورتی که شما در بیمارستان نمی مانید، کسی باید شما را بعد از تست به خانه برساند. اجازه ندارید که رانندگی کنید یا تا ۲۴ ساعت به سرکار بروید.

پزشک شما مطمئن خواهد شد که علائمی از مشکلات قبل از رفتن به خانه را ندارید. اگر پزشک شما سنگ صفرا را برداشته باشد یا stent طی تست قرار داده باشد، ممکن است که لازم باشد که شب در بیمارستان بمانید.

چه احساسی دارید

شما ممکن است زمانی که IV در دست شما قرار می گیرد، احساس سوزش تیز و کوتاه داشته باشید. اسپری بی حسی موضعی در گلوی شما معمول اندکی تلخ است و  باعث می شود که گلو و زبان شما احساس بی حسی و تورم داشته باشد. بعضی افراد حسی مثل اینکه نمی توانند نفس بکشند را گاهی به خاطر وجود لوله در گلویشان احساس می کنند. اما این حس کاذب ایجاد شده توسط بی حسی است. همیشه مقدار زیادی فضای تنفس اطراف لوله در دهان و گلوی شما وجود دارد. به خاطر داشته باشید که آرام باشید و نفس های آرام و عمیق بکشید.

شما ممکن است اوق بزنید، احساس تهوع یا نفخ  کنید یا گرفتگی خفیف شکم داشته باشید  در واقع در زمانی که لوله حرکت داده می شود. اگر ناراحتی شما شدید است، به پزشک خود با علامتی که از قبل روی آن توافق کرده اید یا زدن به بازوی او اطلاع دهید.

داروهای IV باعث می شود که احساس خواب آلودگی داشته باشید و ممکن است نتوانید زیاد به خاطر بیاورید که طی تست یا چند ساعت بعد از تست چه اتفاقی افتاده است. ممکن است پلک های شما سنگین شده باشد, به سختی صحبت کنید, دهان شما خشک شده باشد یا برای چند ساعت بعد از تست دید تار داشته باشید.

ممکن است زمانی که ماده کانتراست تزریق می شود احساس قرمزی و گرگرفتگی صورت داشته باشید.
بعد از تست

بعد از تست شما ممکن است برای مدتی احساس نفخ  داشته باشید. ممکن است گلو خشک، صدا اندکی گرفته یا گلو درد خفیف برای چند روز داشته باشید.

به خاطر داروهای IV  استفاده شده طی این تست، به مدت ۲۴ ساعت بعد از تست الکل مصرف نکنید، رانندگی نکنید یا هیچ سند قانونی را امضا نکنید.

خطرات کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد اندوسکوپیک

کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد اندوسکوپیک تستی است که خطراتی دارد. انجام این تست ممکن است مشکلات جدی ایجاد کند مثل:

• پانکراتیت
• خونریزی که ممکن است اتفاق بیفتد اگر مجاری پانکراسی یا صفراوی باز شده باشد یا اگر بیوپسی طی ERCP گرفته شده باشد.
• عفونت مجرای صفراوی که ممکن است اتفاق بیفتد اگر سنگ صفرایی برداشته شده باشد.
• عفونت خون(sepsis)
• ریتم قلبی ناهنجاری
• سوراخ شدن مری, معده, دوازده, مجرای صفرا یا مجرای پانکراس. اگر این اتفاق بیفتد شما باید برای ترمیم سوراخ شدگی جراحی انجام دهید.
• مشکلات ایجاد شده توسط سوراخ شدگی
• مشکلات ایجاد شده در نتیجه ی بی حسی

بعد از تست

در موارد زیر بعد از تست بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید:

• تهوع یا استفراغ دارید.
• درد شکمی افزایش یافته یا جدید دارید.
• تب یا لرز دارید.
• احساس تنگی نفس دارید.
• احساس سرگیجه دارید یا حس می کنید که دارید غش می کنید.
• افرادی که بیماری قلبی جدی دارند و سالمندانی که بیماری های مزمن دیگر دارند احتمالا بیشتر این مشکلات را دارند.

نتایج کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد اندوسکوپیک

پزشک شما ممکن است بتواند یافته هایی را بلافاصله بعد از تست با شما در میان بگذارد. اما داروهای استفاده شده برای آرام سازی در ERCP ممکن است حافظه شما را مختل کند. بنابراین پزشک ممکن است به شما بگوید که روز بعد برای نتایج تماس بگیرید.

ERCP طبیعی

• ماده کانتراست ساختارهای طبیعی و اندازه طبیعی مجرای صفرایی, مجرای پانکراسی, مجرای کبدی و کیسه صفرا را نشان می دهد
• مری, معده, دوازده, مجاری صفرایی, مجاری پانکراسی و مجرای کبدی طبیعی به نظر می آید
• فشار در مجاری صفرایی, مجاری پانکراسی و مجرای کبدی طبیعی است.

ERCP  غیر طبیعی

• مجرای صفرایی، پانکراسی یا کبدی باریک شده یا مسدود شده است. این حالت ممکن است با سنگ صفرا، زخم ها، التهاب یا سرطان ایجاد شده باشد.
• التهاب، زخم ها، عفونت ها، شبه کیست ها یا سرطان مری، معده، دوازدهه، کیسه صفرا یا پانکراس وجود دارد.
• فشار در مجاری صفرایی، پانکراسی یا کبدی طبیعی نیست.

چه مواردی بر روی نتایج این تست اثر دارد

• وجود ماده کانتراست باریوم در روده ها برای مثال در نتیجه ی  تست تنقیه باریوم
• شرایطی که بر چگونگی لخته شدن خون اثر می گذارد یا استفاده از داروهای رقیق کردن خون مثل وارفارین
• عفونت هایی مثل پانکراتیت یا دیورتیکولیت
• باردار بودن
• عدم توانایی بی حرکت ماندن در طی تست

باید به چه چیزی فکر کرد

• تست های کمتر تهاجمی و ارزان تر دیگر مثل سی تی اسکن، اسکن ام ار آی یا اولتراسوند شکمی ممکن است قبل از ERCP برای ارزیابی درد شکمی یا زردی انجام شود.
• تست تصویر برداری، کولآنژیوپانکراتوگرافی رزونانس مغناطیسی(MRCP) می تواند برای دیدن مجاری صفرایی و تشخیص شرایط پزشکی استفاده شود. MRCP امکان بیوپسی یا درمان طی تست را فراهم نمی کند.
• تست دیگر که اولتراسوند اندوسکوپیک نام دارد (EUS) از ابزار اولتراسوند کوچک در انتهای اندوسکوپ استفاده می کند و ممکن است دید دقیق تر بخش های مجرای هاضمه نسبت به ERCP را فراهم کند. EUS همینطور به  پزشک این امکان را می دهد که ارگان های معین مجاور به مجرای هاضمه را مشاهده کند مثل پانکراس و مجاری صفرایی. EUS ممکن است به تشخیص تومورهای غیر سرطانی(خوش خیم) یا سرطانی (بدخیم) مری, معده, پانکراس, و مجرای صفرایی کمک کند.
• اگر پزشک شما سنگ صفرا را بردارد یا stent را طی ERCP شما جایگذاری کند، شما باید شب را در بیمارستان بمانید.
• به خاطر اینکه هوا طی ERCP برای بازکردن مجاری صفرایی و پانکراسی استفاده می شود، شما ممکن است نفخ داشته باشید و تغییر موقتی در عادات دفعی خود مشاهده کنید. اگر خونریزی از مقعد را مشاهده می کنید یا مدفوع شما سیاه یا خونی به نظر می آید، به پزشک خود اطلاع دهید.
• بسته به نتایج ERCP, شما ممکن است نیاز به تست های دیگر مثل آنژیوگرافی یا لاپاروسکوپی داشته باشید تا تشخیص تایید شود. جراحی ممکن است برای درمان مشکل یافت شده در ERCP لازم باشد.

ترجمه شده از وبسایت: www.webmd.com