اگزما در کودکان

راهنمای والدین در مورد اگزما در کودکان

اگزما چیست؟

اگزما که درماتیت آتوپیک نیز نامیده می شود نوعی التهاب پوستی است که معمولاً قبل از ۵ سالگی بروز می­ کند. اگزمای نوزادان اغلب خود را تا بر روی گونه­ ها و پوست سر نوزاد نمایان می­ سازد، ولی با این حال ممکن است به بازوها، پاها، قفسه سینه، و یا سایر بخشهای بدن نیز گسترش یابد. بعد از گذشت اولین سال تولد کودک، به احتمال زیاد اگزما در داخل آرنج، پشت زانوها، مچ دست، و مچ پا ظاهر خواهد شد، اما هنوز هم ممکن است در بخشهای دیگر بدن نیز ظاهر شود.
این بثورات پوستی ممکن است خشک، ضخیم و پوسته پوسته شود، یا حتی ممکن است به شکل برجستگی­ های کوچک قرمز رنگی در آید که در اثر خراشیدن عفونی و آلوده شوند. همچنین خاراندن می ­تواند به مرور زمان باعث ضخیم شدن، تیره شدن، و یا زخمی شدن پوست گردد.

اگزما نوعی بیماری پوستی است که معمولاً می آید و می رود. این بیماری مسری نیست، اما بدلیل وجود خارش شدید، بسیار آزارنده است و در صورت تداوم خاراش و عدم درمان آن، ناحیه ملتهب ظاهر ناخوشایندی پیدا می ­کند، که خود این موضوع نیز ممکن است به چالشی اجتماعی برای کودک تبدیل شود.

پزشک می ­تواند طریق بررسی پوست فرزندتان وجود اگزما را تشخیص دهد، وی ممکن است برای اطمینان تشخیص خود و ادامه درمان شما را نزد پزشک متخصص پوست ارجاع دهد.

چه عواملی باعث ایجاد اگزما می­ شوند؟

هیچ کس به درستی نمی داند چه عواملی موجب ایجاد اگزما می­ شوند، اما استعداد ابتلا به این بیماری اغلب به ارث برده می ­شود. بنابراین اگر شما یا یکی از اعضای نزدیک خانوادتان به اگزما، آسم، یا آلرژی مبتلا  باشید، احتمال ابتلای فرزندتان به اگزما بیشتر خواهد بود.

اگزما نوعی واکنش آلرژیک نسبت به یک ماده نیست، اما مواد محرک و آلرژن موجود در محیط زندگی (مثل دانه­ های گرده و یا دود سیگار) می توانند آن را تشدید کنند. در برخی موارد نادر، ممکن است اگزما در اثر آلرژن ­های موجود در رژیم غذایی فرزندتان ایجاد شود – و در مورد کودکان شیرخوار نیز ممکن است اگزما در اثر آلرژن ­های موجود در رژیم غذایی مادر ایجاد شود.

همچنین این التهاب پوستی می تواند در اثر گرما، تماس پوست با مواد تحریک کننده (مانند پشم یا مواد شیمیایی موجود در برخی از صابون ­ها، عطرها، لوسیون ­ها، و مواد شوینده)، تغییرات دمایی و پوست خشک تشدید شود. همچنین استرس می تواند موجب شعله ور شدن اگزما شود.

آیا اگزما بیماری شایعی است؟

حدود ۲۰ درصد از نوزادان و کودکان مبتلا به اگزما می­باشند. این حالت معمولاً در دوره شیرخوارگی آغاز می شود،  به گونه­ای که ۶۵ درصد از بیماران علائم خود را در سال اول تولد و حدود ۹۰ درصد آنان نیز علائم  خود را قبل از ۵ سالگی آشکار می­سازند.

هیچ راهی برای پیشبینی زمان ابتلای کودک به اگزما وجود ندارد، اما خوشبختانه معمولاً با افزایش سن کودک از شدت بیماری کاسته می­ شود. اغلب کودکان قبل از رسیدن به ۲ سالگی دچار اگزما می­ شوند، در حالی که  بسیاری دیگر از آنان نیز در دوران بزرگسالی به این بیماری مبتلا می­گردند.

بیشتر بخوانید : بهترین پماد برای درمان اگزما 

در مورد اگزمای فرزندم چه کارهایی می توانم انجام دهم؟

مراقبت خوب و مناسب از پوست فرزندتان و اجتناب از محرک های پوست می­ تواند در درمان و پیشگیری از عود اگزما مفید واقع شود.

نکاتی درباره­ ی مراقبت از پوست

استحمام و استفاده از مرطوب کننده ­ها

با پزشک فرزندتان درباره دفعات استحمام فرزندتان صحبت کنید. بسیاری از متخصصین معتقدند که استحمام روزانه می تواند برای کودکان مبتلا به اگزما مفید باشد. فقط یادتان باشد که آب را بیش از حد گرم نکنید، زیرا آب گرم در مقایسه با آب ولرم باعث خشکی بیشتر پوست می ­شود.

از صابونهای ملایم و یا شوینده­ های غیر صابونی برای استحمام فرزندتان استفاده کنید، فرزند خود را در پایان از حمام با شامپو بشویید تا او مدت زیادی را درون آب و صابون قرار نگیرد. به محض اینکه فرزندتان را از وان آب بیرون آوردید، اضافی بدنش را به آرامی (بدون مالش پوست) با استفاده از یک حوله­ ی نرم و یا کیسه­ ی حمام خشک کنید.

سپس، در حالی که هنوز پوست وی مرطوب است، بلافاصله مقدار مناسبی از مرطوب کننده­ ها یا نرم کننده­ هایی مانند پماد، و یا لوسیونهای استاندارد را بر روی رطوبت بدن فرزندتان قرار دهید. پمادها و کرم ­ها نسبت به لوسیون­ها حاوی مواد نرم ­کننده ­ی بیشتر و آب کمتری هستند و معمولاً بهترین گزینه برای کودکان مبتلا به اگزما می­ باشند.

موثرترین روش، آب رسانی و چرب نمودن همزمان پوست از طریق قرار دادن مواد نرم ­کننده بر روی پوست مرطوب می­باشد. نرم کننده­ ها پوست قرمز، ملتهب و خارش­ دار را بهبود نمی بخشند، اما قادرند به بازسازی سد حفاظتی نامرئی پوست کمک نمایند (این سد که بخشی از لایه طبیعی خارجی پوست را تشکیل می دهد، در بچه های مبتلا به اگزما دچار نقص­ هایی می ­­شود).

تنفس پوستی و حفظ رطوبت پوست

فرزندتان را با لباس ­هایی­ از جنس پارچه­ های طبیعی نرم، مانند پنبه بپوشانید.  از لباس­ های پشمی و سایر لباس های زبری اجتناب نمایید، زیرا چنین لباس­هایی می­ توانند پوست های بسیار حساس را تحریک کند. با پوشاندن لباس­ های بیش از حد موجب بالاتر رفتن دمای بدن فرزندتان نشوید.

صابون ­ها و مواد شوینده

از صابون­ یا شامپوهای ملایم بدون عطر یا مواد شوینده ­ی غیر صابونی و ، و یا مواد شوینده ویژه پوستهای حساس استفاده کنید. از مواد شوینده ملایم و بدون عطر و رایحه برای شستشوی لباس ها و ملافه­ ها بهره ببرید. از نرم­کننده ­های لباس استفاده نکنید.

جلوگیری از خاراندن نواحی زخمی

ممکن است فرزندتان سعی کند تا از طریق خاراندن نواحی زخمی یا بوسیله­ ی مالیدن صورت خود به ملافه­ ها در هنگام خواب از خارش و ناراحتی حاصل از آن بکاهد . ولی خاراندن و مالیدن باعث تحریک یا التهاب بیشتر پوست شده و وضعیت اگزمای کودک را بسیار بدتر می­ سازد.

از نرم­ترین پارچه­ های ممکن در گهواره و یا تخت خواب کودکتان استفاده کنید، و کوتاه نگه دارید ناخن ­های او را کوتاه نگه دارید. در صورتی که فرزندتان بتواند تحمل کند موقع خوابیدن دستهایش را با دستکش یا جوراب های پنبه ای بپوشانید.

اگر بدلیل وجود خارش، فرزندتان مشکلات زیادی در به خواب رفتن دارد، با پزشک خود مشورت کنید. او می ­تواند برای کمک به استراحت راحتتر فرزندتان یکی از انواع داروهای آنتی هیستامینی را برایش تجویز نماید.

تسکین عود اگزمای فرزندتان

در طی عود اگزمای فرزندتان، می­ توانید چندین بار در روز کمپرس آب سرد را بر روی نواحی زخمی قرار دهید، و در ادامه به دنبال آن  می ­توانید برای حفظ رطوبت پوست از مواد مرطوب کننده بهره ببرید.

استفاده از ماده­ ی سفیدکننده در درمان اگزما

در ماه می سال ۲۰۰۹ مطالعه ­ای درباره­ی آزمایش روش­های درمانی موجود برای معالجه­ ی کودکان مبتلا به اگزمای شدید انتشار یافت. کودکان مورد آزمون در محدوده­ ی سنی ۶ ماهگی تا ۱۷ سالگی قرار داشتند.

محققان دریافتند که هفته ­ای دو بار قرار گرفتن در مخلوطی از آب و مواد سفید کننده به مدت پنج الی ده دقیقه حدوداً پنج برابر بیشتر از قرار گرفتن در آب خالی موثر است (آب خالی برای گروه دارو نما مورد استفاده قرار گرفته بود). میزان بهبود بقدری چشمگیر بود که پژوهشگران این مطالعه را زودتر از موعد مقرر خود متوقف ساختند تا کودکان گروه دارونما نیز بتوانند از فواید روش مذکور (آب و اندکی سفیدکننده) بهره ببرند.

آمی پالر به عنوان محقق ارشد این مطالعه استفاده از دو قاشق چای خوری ماده­ ی سفید کننده را به ازای یک گالن آب (یا ۲/۱ فنجان به ازای وان پر از آب) و حداقل به مدت دوبار در هفته توصیه می ­کند. البته با در نظر گرفتن اقدامات احتیاطی مقابل: ۱) اطمینان حاصل کنید که فرزند شما از این آب نمی­نوشند. ۲) سفید کننده را در آب قبل از قرار دادن فرزند خود در وان مخلوط نمایید (زیرا سفید کننده­ی رقیق نشده نباید با پوست فرزندتان تماس پیدا کند).

استفاده از این روش ایمن و آسان است. در واقع این روش شبیه استخر شنای حاوی کلری است که در خدمت کشتن میکروب ­های موجود در استخر می­ باشد. این کار برای بچه ­های مبتلا به عفونت ­های مکرر پوستی مربوط به به اگزما بسیار مفید می باشد، اما از طرفی نشان داده شده است که این روش فقط برای از بین بردن باکتری­ های مفید بوده، و از این طریق است که باعث تسهیل درمان اگزما می ­گردد.

همچنین پس از استفاده از این روش به منظور رهایی از بوی سفید کننده، استحمام مختصری توصیه می ­شود.

درمورد نواحی باز و عفونی صورت، استفاده از پمادهای آنتی بیوتیکی مانند باسیتراسین و یا ترکیبی از پلی میکسین/ باسیتراسین توصیه می­ شود. اگر این تدابیر موثر واقع نشوند، در این صورت باید موضوع را با پزشک فرزندتان درمیان بگذارید.

اجتناب از عوامل محرک اگزما

• تغییرات سریع دمایی موجب تشدید اگزما می­ شوند، بنابراین سعی کنید از گرم شدن سریع بدن فرزندتان و سپس خنک شدن سریع وی و یا بالعکس جلوگیری نمایید.
• اگر فکر می­ کنید که اگزمای فرزندتان توسط آلرژن های محیطی، مانند حساسیت­ های فصلی ایجاد شده است، بنابراین می ­توانید برای کسب اطلاعاتی درباره­ ی چگونگی مقابله با این حساسیت ­ها با یک پزشک متخصص آلرژی مشورت نمایید.
• فرزند خود را به دور از دود سیگار نگه دارید.
• در جهت شناسائی و کاهش تمامی عوامل استرس زا بکوشید زیرا این عوامل می­ توانند موجب تحریک اگزمای فرزندتان شوند. تمام سعی خود را به منظور کمک به فرزندتان برای مقابله با استرس انجام دهید (به عنوان مثال، با فراهم آوردن اوقاتی آسوده و آرام­ در منزل و یا کمک به وی در آماده شدن برای امتحانات مدرسه).

آیا مواد غذایی معینی می­ توانند باعث ایجاد اگزمای فرزندم شوند؟

اگزما شکل خاصی از آلرژی نیست، ولی برخی از مواد غذایی حساسیت زا موجب ایجاد یا تشدید اگزما در عده­ ای از کودکان می­ شوند. اگر شما یا پزشک فرزندتان  گمان می ­کنید که اگزمای فرزندتان توسط تحت تاثیر مصرف غذای خاصی است، محتمل ­ترین مواد غذایی عبارتنداز شیر گاو و تخم مرغ، و پس از آنها سویا، گندم، بادام زمینی، و ماهی.

شاید شما بخواهید این مواد غذایی را از رژیم غذایی فرزندتان حذف کنید (و یا در صورت تغذیه فرزندتان با شیر مادر ممکن است بخواهید این مواد غذایی را از رژیم غذایی خودتان حدف نمایید). این از آنجاییکه رها شدن بدن فرزندتان از تمامی تاثیرات این مواد غذایی فرآیند زمان­ بری است، لذا حدف هریک از این مواد غذایی به مدت دو هفته یا بیشتر نیز توصیه می­ شود.

نکته­ ای ویژه برای والدین نوزادان: در صورتی که علیرغم استفاده از روش مذبور، اگزمای نوزادتان تداوم یابد، پزشک ممکن است امتحان یک رژیم غذایی حاوی موادی با آلرژی زایی بسیار پایین را توصیه نماید. البته این روش درمانی قطعی نیست، ولی با این حال ارزش امتحان را دارد.

مطالعه درباره­ ی ارتباط میان مواد غذایی و اگزما همچنان ادامه دارد. به عنوان مثال، در مطالعه­ ای که در سال ۲۰۰۷ منتشر شده است، محققان آلمانی به رابطه­ ای میان برخی مواد غذایی موجود در رژیم غذایی مادران در طی چهار هفته ­ی آخر بارداری – از جمله کره، روغن ­های گیاهی و مرکبات – با اگزمای کودکان پیش از  رسیدن به دو سالگی دست یافتند.

بعلاوه، برخی از مطالعات اخیر نشان داده­ اند که مصرف مکمل­ های پروبیوتیکی (میکروارگانیسمهایی که باعث افزایش باکتری­ های سالم روده می­ شوند) در طی دوران بارداری و همچنین پس از تولد نوزادان می ­تواند از ابتلای نوزادانی که در معرض خطر ابتلا به حساسیت یا اگزما می ­باشند تا حدی پیشگیری نماید (به عنوان مثال، نوزادانی که خواهر یا برادری دارند که مبتلا به اگزما است). همچنین، بعضی از مطالعات نشان داده­ اند که پروبیوتیک ­ها می ­توانند از شدت اگزما نیز بکاهند.

به خاطر داشته باشید که مواد غذایی فقط در حدود ده درصد از موارد ابتلا به اگزما  نقش دارند. والدین باید نسبت به مراقبت از پوست فرزندانشان و سایر عوامل توجه لازم را داشته باشند.

اگر بثورات و التهابات پوستی فرزندم بهبود نیافتند، باید چکار کنم؟

با پزشک فرزند خود و یا یک متخصص پوست اطفال مشورت کنید. اگر بثورات پوستی بعد از انجام پیشنهادات فوق بهبود نیافتند، ممکن است پزشک استفاده از استروئیدهای موضعی خفیفی را تجویز نماید، لازم بذکر است که شما میتوانید این داروها را بدون  نسخه­ ی پزشک نیز خریداری نمایید.

در صورتی که استروئیدهای ضعیف موثر واقع نشوند، ممکن است پزشک استروئیدهای قوی­تری را تجویز نماید. گاهی اوقات، پمادها یا کرم ­های استروئیدی در شکستن چرخه­ ی سرسخت اگزما تاثیرات شگفتی بر جای می­ گذارند.

پژوهشگران در حال تولید داروهای جدیدی برای کمک به مبتلایان به اگزما می ­باشند. بنابراین در صورت تداوم بیماری فرزندتان، از پزشک وی بخواهید تا از روشهای درمانی به روز و مناسب برای فرزندتان استفاده نماید.

در صورت بروز تب یا سایر علائم عفونی – به عنوان مثال، داغ به نظر رسیدن نواحی ملتهب هنگام لمس، داشتن ترشحات عفونی و یا زرد شدن پوست، حتماً با پزشک فرزندتان تماس بگیرید.

اگر فرزندتان به مهد کودک یا مدرسه می­ رود، با معلمان و مراقبین او درباره اگزمای وی صحبت کنید. توضیح دهید که این بثورات پوستی مسری نیست، ولی می ­تواند باعث تحریک و آزار فرزندتان شود.

پس از اینکه فرزندتان به اندازه کافی بزرگ شد،  وی را تشویق کنید تا درباره ­ی احساساتش نسبت به اگزما صحبت کند، و شنونده­ ی خوبی برای صحبتهایش باشید. از او بخواهید تا درباره ­ی چگونگی توضیح وضعیت بیماری برای دوستانش به ایفای نقش بپردازد. اگر فکر می­ کنید که فرزندتان به کمک بیشتری نیاز دارد، با پزشک درباره­ ی ضرورت مشاوره وی مشورت نمایید.

ترجمه شده از: www.babycenter.com