کم‌آبی در کودکان

راهنمای والدین در مورد کم‌آبی در کودکان

کم‌آبی در کودکان چیست؟

اگر بدن کودک شما دچار کم‌آبی شده است، بدین معنا است که به میزان مورد نیاز در بدن او آب وجود ندارد. کودکان و نوزادان نسبت به افراد بزرگ‌سال بیشتر مستعد کم‌آبی بدن هستند و این اتفاق وقتی رخ می‌دهد که کودک نسبت به آبی که از طریق استفراغ، اسهال تب و تعریق از دست می‌دهد، آب کمتری را دریافت می‌کند. کم‌آبی می‌تواند به‌سادگی قابل برطرف شدن، ملایم، یا حاد و تهدیدکننده‌ی حیات باشد.

چگونه می‌توانم بیان کنم که کودک دچار کم‌آبی شده است؟

هر یک از علائم زیر می‌تواند نشان‌دهنده‌ی این باشد که بدن کودک شما دچار کم‌آبی شده یا در حال از دست دادن آب بدنش است:

• گذشت بیش از ۶ ساعت زمان و عدم خیس کردن پوشک
• ادراری که نسبت به حد معمول تیره‌تر بوده و بوی شدیدتری دارد.
• سستی و بی‌حالی
• دهان و لب‌های خشک
• وقتی که گریه می‌کند، هیچ اشکی از چشمانش نمی‌آید.

این علائم نشان می‌دهد که کودک شما به شدت دچار کم‌ آبی شده است:

• چشمان گودرفته
• دست‌ها و پاهایی که احساس سرما کرده و لکه به نظر می‌رسند.
• فونتال های گودرفته (نقاط نرمی روی سر کودک شما)

اگر کودکم علائم کم‌آبی بدن را نشان دهد، چه کاری باید انجام دهم؟

بدن کودکان ممکن است به‌طور خطرناکی دچار کم‌آبی شود، بنابراین اگر فکر می‌کنید که کودک شما علائم حادی از کم‌آبی را نشان می‌دهد، فوراً او را به اورژانس منتقل کنید. او ممکن است تا زمانی که آب بدن او مجدداً بازگردد، نیاز به دریافت مایعات از طریق (IV) لوله داخل وریدی داشته باشد.

در غیر این صورت، با پزشک کودک خود تماس بگیرید تا از او راهنمایی بخواهید. ممکن است پزشک بخواهد کودک را ویزیت کند تا مطمئن شود که شرایط او مساعد است. اگر پزشک نتیجه بگیرد که کودک شما تا حدودی دچار کم‌آبی شده است، به شما توصیه خواهد کرد که مایعات بیشتری به او بدهید. اگر کودک شما کوچک‌تر از ۳ ماه است، احتمالاً توصیه می‌کند که او را با شیر سینه‌ی خود تغذیه کنید اما این کار را بیشتر از حد معمول انجام دهید.

اگر کودک شما سه ماهه یا بزرگ‌تر است، پزشک ممکن است علاوه بر شیر سینه استفاده از نوعی مایع خاص را توصیه نماید تا آب و نمک‌هایی (الکترولیت‌ها) که بدن کودک از دست داده است را جبران نماید. مایعات الکترولیت در بیشتر داروخانه‌ها موجود است ,Pedialyte Infalyte و ReVital نام بعضی از برندهای موجد در بازار است. همچنین از پزشک داروخانه در مورد برندهای ژنریک جویا شوید.

پزشک کودک شما می‌تواند دستورالعمل‌هایی برای استفاده از مایعات الکترولیت بر مبنای وزن و سن او ارائه دهد، اما یک راهنمای عمومی برای مقدار کلی محلول، خوردن دارو در طول ۳ یا ۴ ساعت به میزان ۱۵ قاشق چای‌خوری (۲۵ میلی‌لیتر یا سی‌سی) در هر پوند از وزن کودک شما است؛ بنابراین، اگر وزن کودک شما ۱۵ پوند است، این مقدار وزن معادل با ۷۵ قاشق چای‌خوری (۳۷۵ میلی‌لیتر یا سی‌سی) یا تقریباً ۲/۱ ۱ فنجان است.

چگونه می‌توانم از کم آب شدن بدن جلوگیری کنم؟

اطمینان حاصل نمایید که کودک شما در روزهای گرم و هنگامی که بیمار است مقادیر زیادی آب می‌نوشد. به تغذیه‌ی او با شیر خودتان یا با شیشه شیر ادامه دهید و اگر او ۶ ماهه یا بزرگ‌تر است، می‌توانید او را با مکمل‌هایی که در ان اندکی آب ریخته‌اید به میزان ۱۲۰ گرم در هر روز تغذیه نمایید تا زمانی که کودک بتواند غذاهای جامدی را میل کند که در هر نقطه آن بتوانید این میزان را اضافه نمایید. اگر کودک شما کوچک‌تر از ۶ ماه است و در مورد کم آب شدن بدن او نگران هستید، در مورد دادن مقدار کمی آب به کودک با او مشورت کنید.

به کودک خود سودای گازدار ندهید، زیرا برای سلامتی و دندان‌های کودک بسیار مضر است. اگر کودک شما روزانه آب‌میوه می‌خورد، میزان مصرف او را در طول روز افزایش ندهید اما آب‌میوه ی او را با مقداری آب رقیق‌تر نمایید. اگر او روزانه ۹۰ تا ۱۲۰ گرم نوشیدنی در روز می‌نوشد، می‌توانید این میزان را تا میزان ۱۸۰ الی ۲۴۰ گرم رقیق نمایید. (آکادمی امراض کودکان آمریکا AAP، محدود نمودن مصرف آب‌میوه ی کودک شما روزانه به میزان ۱۲۰ تا ۱۸۰ گرم را توصیه می‌نماید.)

به علائم کم‌آبی به خصوص در شرایط زیر توجه نمایید:

تب: وقتی کودکتان تب دارد مقادیر زیادی آب به او بدهید. اگر به نظر می‌رسد کودک شما در بلع مشکل دارد، از پزشک در مورد اینکه آیا می‌توانید جهت تسکین ناراحتی‌اش به او داروهای مسکن درد مانند استامینوفن بچه یا (اگر کودک ۶ ماهه یا بزرگ‌تر است) ایبوپروفن بدهید یا خیر، سؤال کنید. (هیچ‌گاه به کودک آسپرین ندهید زیرا باعث سندروم نادر اما کشنده‌ی ریس می‌شود)

​احساس گرمای بیش از اندازه: در طی هوای گرم، نسبت به حالت معمول مایعات بیشتری به کودک بدهید. فعالیت بیش از حد در یک روز گرم یا نشستن در یک اتاق خفه و گرم می‌تواند منجر به تعریق و از دست دادن آب بدن شود.

اسهال: اگر کودک شما دارای یک بیماری گوارشی به ویژه اسهال و استفراغ حاد است، آب بدن خود را از طریق اسهال و استفراغ از دست می‌دهد. به کودک آب‌میوه ندهید زیرا وضعیت را از آن چیزی که هست بدتر می‌کند و همچنین از دادن داروهای اسهال موجود در بازار به کودک خودداری کنید مگر اینکه به توصیه پزشک باشد. کودک را تشویق کنید تا مقدار زیادی شیر سینه‌ی شما را میل کند و چنانچه ۶ ماهه یا بزرگ‌تر است، مکمل حاوی اندکی آب به او بخورانید. اگر کودک شما ۳ ماهه یا بزرگ‌تر است و فکر می‌کنید که بدن او دچار کم‌آبی شده است، می‌توانید به او نوشیدنی حاوی الکترولیت بدهید. ضمناً، اگر کودک شما دچار کم‌آبی ناشی از اسهال شده است، مدفوع او شل خواهد بود. اگر از دست دادن آب ناشی از استفراغ یا منبع دیگری باشد، او اجابت مزاج کمتر و کوچک‌تری خواهد داشت.

استفراغ: ویروس‌ها و عفونت‌های گوارشی می‌توانند منجر به استفراغ شوند. اگر کودک شما در نگه‌داشتن مایعات در بدن خود دچار مشکل است، ممکن است به‌سادگی دچار کم‌آبی گردد. سعی کنید به‌طور مداوم به او مقادیر اندکی مایعات بدهید (اگر او کوچک‌تر از ۶ ماه است به او شیر سینه بدهید و اگر ۶ ماهه یا بزرگ‌تر است به او آب بدهید) مایعات الکترولیت برای نوزادان ۳ ماهه یا بزرگ‌تر که استفراغ می‌کنند می‌تواند مفید باشد. شروع به دادن جرعه‌های مکرر ولی آهسته به میزان ۱ قاشق چای‌خوری (۵ میلی‌لیتر یا سی‌سی) هر ۱۰ دقیقه یک بار برای مدت زمان ۲ ساعت به کودک کنید تا زمانی که شکم او آرام شود. سپس اگر همه چیز خوب پیش رفت، می‌توانید این مقدار را تا ۲ قاشق چای‌خوری (۱۰ میلی‌لیتر یا سی‌سی) هر ۵ دقیقه یک بار افزایش دهید.

امتناع از نوشیدن: یک گلودرد یا ناراحتی مانند بیماری دست، دندان و پا می‌تواند باعث درد زیادی شود که مانع نوشیدن مایعات توسط کودک شود. از پزشک در مورد تجویز استامینوفن یا ایبوپروفن جویا شوید (اگر کودک ۶ ماهه یا بزرگ‌تر است) تا ناراحتی او را تسکین داده سپس به‌طور مکرر و در مقادیر اندک، به او شیر سینه‌ی خود یا آب را بدهید.

ترجمه شده از: www.babycenter.com​