تشنج نوزادی – راهنمای والدین

تشنج نوزادی – اسپاسم ها یا حمله های تشنجی طی ماه اول زندگی را به این نام می خوانند.

تشنج چیست؟

تشنج رویداد بالینی است که نتیجه فعالیت بیش از حد گروهی از سلولهای عصبی در مغز است. انواع متفاوت بسیاری از تشنج وجود دارد(خیره شدن، چرخاندن بدن به یک طرف، پرتاب کردن دست و پاها و غیره). نوع تشنج کودک بستگی به سن کودک و بخشی از مغز که تشنج از آن نشات می گیرد، دارد. همینطور علت تشنج ممکن است نوع تشنجی که کودک دارد را تعیین کند.

چه چیزی باعث ایجاد تشنج در نوزادان می شود؟

هرچیزی که بتواند باعث شود که مغز به صورت طبیعی کار نکند، می تواند باعث تشنج شود. علل متداول آن در کودکان شامل نرسیدن خون و اکسیژن کافی به مغز، خونریزی در مغز، عفونت های مغز، سکته های مغزی (زمانی که جریان خون به بخشی از مغز قطع می شود) مشکلات متابولیک، ناهنجاری ها در چگونگی تشکیل مغز، مشکلات ارثی یا انزواهای مواد (مثل زمانی که مادر نوع مواد یا الکل خاصی را طی بارداری استفاده کرده است) می باشد. علل کمتر متداولی نیز وجود دارد.

چطور تشنج ها درمان می شود و درمان چقدر موثر است؟

درمان بستگی به علت تشنج دارد. برای مثال، اگر قند خون بیش از حد پایین باشد، دادن قند به صورت معمول مشکل را حل می کند. گاهی دادن دارو برای توقف تشنج لازم است. داروهای بیشتر استفاده شده شامل دیازپام (والیوم)، لورازپام (اتیوان)، فنوباربیتال و فنیتوئین (دیلانتین) هستند. کارآمدی این داروها در متوقف ساختن تشنج عمدتا بستگی به علت تشنج ها دارد. به صورت مشابه اینکه چقدر کودک نیاز دارد که دارو مصرف کند بستگی به علت تشنج دارد.

آیا اثرات جانبی برای داروهای استفاده شده در درمان وجود دارد؟

مثل بسیاری از داروها، همیشه احتمال ایجاد اثرات جانبی وجود دارد. در کل این داروها کاملا ایمن هستند. متداول ترین اثر جانبی بی خوابی است. این حالت معمولا زمانی که نوزاد به دارو عادت می کند، برطرف می شود (نوعا در سه تا هفت روز)

تشنج چه آسیب بالقوه ای می تواند داشته باشد و آیا می تواند به مغز آسیب برساند؟

بسیاری از اوقات، این یک آسیب مغزی (مثل سکته مغزی، عفونت، خونریزی در مغز، تروما و بد شکلی مغز) است که تشنج را ایجاد می کند. در این موارد، این مسئله زمینه ساز است که باعث آسیب مغز می شود نه تشنج.

چه تست هایی باید انجام دهیم تا علت زمینه ساز احتمالی مشخص شود؟

تستی که کودک شما احتیاج خواهد داشت توسط شرایط پیرامون تشنج کودک شما مشخص خواهد شد. احتمال دارد که برای کودک شما تست های ادرار و خون انجام شود. اگر مشخص شود که کودک شما قند خون پایین دارد و دادن قند به کودک مسئله را حل می کند، تست دیگری لازم نیست. اگر پزشک درباره عفونت نگران باشد، احتمال دارد که بررسی ستون فقرات را انجام دهد. اگر تست های خونی طبیعی باشد و هیچ علت اشکاری برای تشنج وجود نداشته باشد، احتمال دارد که پزشک بخواهد به مغز کودک شما با CT یا MRI نگاهی بیندازد. پزشک شما ممکن است بخواهد تست امواج مغزی (EEG) بگیرد.

آیا فکر می کنید که تشنج دوباره اتفاق خواهد افتاد و احتمال این که این مشکل کودک برطرف شود چقدر است؟

این که تشنج ها دوباره اتفاق خواهد افتاد یا خیر تا حد زیادی به خاطر علت تشنج است. کودکانی که فقدان خون یا اکسیژن به مغز دارند، سکته مغزی، تروما و شرایطی که در آن مغز به صورت نرمال تشکیل نشده است، تشنج هایی دارند که متوقف ساختن آنها دشوار است و اغلب بعدا در زندگی دوباره اتفاق می افتد.

آیا باید با نورولوژیست مشورت کنیم؟

پاسخ این سوال بستگی به علت تشنج دارد. کودکانی که قند خون یا کلسیم پایین علت تشنج آنها است نوعا نیازی ندارند که توسط نورولوژیست بررسی شوند. زمانی که شرایط جدی تر مثل سکته مغزی، تروما، ناهنجاری های تشکیل مغز یا فقدان اکسیژن اتفاق می افتد، پیگیری توسط نورولوژیست ایده خوبی است.

آیا احتیاطاتی وجود دارد که ما موقع رفتن به خانه باید اتخاذ کنیم مثل متصل ساختن کودک به مانیتور آپنه؟

در بیشتر موارد،  در صورتی که مشکلات پیچیده وجود ندارد(مشکلات تنفس، مشکلات بلع و غیره)، هیچ نیازی برای نظارت خاص یا احتیاطات وجود ندارد. نوعا برخورد با کودک مثل هر کودک دیگر تنها چیزی است که لازم است.

چه زمان می خواهید دوباره کودک را به خاطر این مسئله بعد از ترخیص ببینید؟

اینکه چه زمان کودک برای پیگیری باید مراجعه کند بستگی به علت تشنج های کودک دارد. نوعا، ما دو بار در هفته بعد از ترخیص از بیمارستان کودک را بررسی می کنیم. اگر شما در بیمارستان نورولوژیست را ملاقات کنید، او برای پیگیری در صورت نیاز برنامه ریزی خواهد کرد. بارها، اگر پیگیری لازم باشد، او درخواست می کند که کودک را یک تا سه ماه بعد از ترخیص ببیند.