پیشگیری از آلزایمر

در این روزها به نظر می­ رسد روزنامه ­ها، تلویزیون و مجله ­ها پر از مطالبی باشند که راه­ های سالم ماندن، تغذیه مناسب و تناسب اندام را گوش زد می­ کنند. خیلی از مردم با افزایش سنشان نگرانی ­های بیشتری در مورد سلامت خود دارند. آن­ ها مشتاقانه کارهایی انجام می ­دهند که می­ تواند از ایجاد بیماری ­های مرتبط با سن مثل بیماری آلزایمر  AD) Alzheimer disease) جلوگیری کند. در مورد پیشگیری از آلزایمر بیشتر بخوانیم:

آلزایمر درمان شناخته شده ­ای ندارد و راه­ های پیشگیری آن هنوز کاملاً مشخص نشده است. اما تحقیقاتی که توسط حمایت انجمن ملی سالمندان (NIA) و سازمان­های دولتی و خصوصی دیگر انجام شده ­اند نتایج و سرنخ ­های امیدوارکننده ­ای در مورد منشاء و گسترش این بیماری داشته­ اند با این یافته ­ها امید می­ رود که در آینده بتوانیم این بیماری را به تأخیر بیاندازیم، پیشرفتش را کند کنیم و یا حتی از آن جلوگیری کنیم. حتی تأخیر ۵ ساله در پیشرفت علائم زمانی که فرد علائم ابتدایی را نشانه می­ دهد می­ تواند باعث کاهش قابل توجه تعداد افراد مبتلا به این بیماری شود.

انجمن ملی سالمندان که زیر مجموعه ­ای از انجمن ­های ملی سلامت فدرال است، مسئولیت اول را برای تحقیقات مربوط به آلزایمر و کاهش توانایی ­های شناختی مربتط با افزایش سن (مثل فکر کردن، تصمیم گرفتن و مهارت­ های تکلم) را برعهده دارد. این مسئولیت بخشی از یک هدف بالاتر است که آن درک روند پیری و طبیعت آن و پیدا کردن راه­ هایی برای کمک به حفظ سلامت جسمی، روحی و شناختی مردم تا حد امکان است. چند سال پیش NIA، انجمن ملی سلامت روانی و انجمن ملی بیماری های نورولوژیک و سکته، پروژه سلامت شناختی و روانی را با هم شروع کردند و هدف آن یافتن عوامل مختلف در نحوه زندگی که ممکن است بر سلامت روانی و توانایی­ های شناختی افراد مسن تأثیر بگذارند، بود. تحقیقات بعدی بر روی محتمل­ ترین عوامل برای اثبات اینکه آیا تغییر آن عوامل برای بهبود وضعیت روانی و توانایی­ های شناختی افراد مسن مؤثر خواهد بود یا نه، باید انجام شود. امید است که استراتژی­ های موفقی برای افزایش اطلاعات ما درباره ­ی علت بیماری ­های نورودژنراتیو و از کار افتادن مغز در سنین بالا، اتفاق بیفتد.

پیشگیری از یک بیماری پیچیده مثل آلزایمر مشکل است

خیلی از بیماری ­ها مثل دیابت، بیماری ­های قلبی و آرتریت­ ها پیچیده هستند. آن­ها زمانی که عوامل ژنتیکی، محیطی و نحوه زندگی با هم اثر می­ کنند، ایجاد می­ شوند و این عوامل تواماً باعث شروع و پیشرفت بیماری می­ شود. اهمیت هر یک از این عوامل می­ تواند در افراد مختلف متفاوت باشد. آلزایمر یکی از این بیماری­ های پیچیده است. آلزایمر در مدت طولانی ایجاد می­ شود و گسترش پیدا می­ کند و به نظر می­ رسد با عوامل مختلفی که احتمال وقوع آن را کمتر یا بیشتر می­ کنند در ارتباط است. ما بعضی از عوامل خطر ایجاد آلزایمر را نمی­ توانیم کنترل کنیم. ما تنها می­ توانیم روی برخی از عوامل خطر آلزایمر کار کنیم. اهمیت هر کدام از این عوامل برای ایجاد آلزایمر در یک فرد می­ تواند تحت تأثیر ژنتیک، محیط و نحوه زندگی قرار بگیرد.

عوامل خطر آلزایمر که تحت کنترل ما نیستند

سن مهمترین عامل شناخته شده برای آلزایمر است. بعد از سن ۶۵ سالگی، به ازای هر ۵ سال، خطر وقوع آلزایمر ۲ برابر می­ شود. چندین مطالعه نشان داده ­اند که حدود نیمی از افراد بالای ۸۵ سال احتمال بالای ابتلا به آلزایمر دارند. این آمار به دلیل رشد جمعیت بالای ۶۵ سال در کشورهای مختلف، قابل توجه است. در حال حاضر بیشتر از ۳۴ میلیون نفر بالای ۶۵ سال در آمریکا زندگی می­ کنند. نکته قابل توجه­ تر این است که گروهی که در معرض خطر بالای ابتلا به آلزایمر هستند (بالای ۸۵ سال) بیشترین سرعت رشد جمعیت را در کشور آمریکا دارند.

ژنتیک عامل دیگر شناخته شده برای آلزایمر است که نمی ­توانیم آن را کنترل کنیم. محققان ارتباط بین ژنتیک و دو نوع از آلزایمر را مشخص کرده­ اند. حمله زودهنگام آلزایمر یک نوع نادر است که می ­تواند در افراد بین ۳۰ تا ۶۵ ساله اتفاق بیفتد. در دهه ­های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰، تحقیقات نشان داده ­اند که جهش ­ها (تغییرات) در ژن­ های خاص در سه کروموزوم می ­توانند باعث وقوع حمله ­های زودهنگام آلزایمر شوند. اگر والدین هرگونه جهشی در این کروموزوم ­ها داشته باشند، فرزند آن­ها برای دریافت این ژن یک شانس ۵۰% دارد و اگر ژن جهش یافته را دریافت کند، حمله ­های زودهنگام آلزایمر را خواهد داشت. آلزایمر دیرهنگام که نوع شایع­تر آن است، بعد از ۶۵ سالگی اتفاق می­ افتد. در سال ۱۹۹۲ تحقیقات نشان دادند که نوع ژن آپولیپوپروتئین (APOE) می­تواند در میزان خطر آلزایمر تأثیرگذار باشد:

• APOE e2، یک نوع خیلی نادر، ممکن است یک عامل کاهنده خطر باشد.
• APOE e3، شایع­ترین نوع، یک نقش طبیعی و بی­اثر را ایفا می­ کند.
• APOE e4 که در ۴۰% افراد آلزایمری وجود دارد، باعث کاهش سن وقوع آلزایمر می­ شود و یک عامل خطر جدی برای وقوع آلزایمر است.

(وجود این نوع ژن در یک فرد نمی ­تواند به طور قطع باعث آلزایمر شود. این موضوع تنها خطر وقوع را افزایش می ­دهد. خیلی از افرادی که به آلزایمر مبتلا می­ شوند APOE e4 ندارند)

کشف عوامل خطر بیماری ­های قلبی

مقادیر بالای کلسترول خون یک عامل خطر شناخته شده برای بیماری­ های قلبی است. در سال­ های اخیر، تحقیقات آزمایشگاهی همانند مطالعات جمعیت و مطالعه بر روی حیوانات، احتمال وجود ارتباط بین بالا بودن کلسترول خون و ابتلا به آلزایمر را مطرح کرده ­اند. این نتایج محققان را برای بررسی اثرات داروهای پایین­ آورنده کلسترول تشویق کرد. اخیراً مطالعه بر روی جمعیت و مطالعات حیوانی باعث افزایش این نظریه که استاتین­ ها و دیگر داروهای پایین ­آورنده فشار خون باعث کاهش احتمال دمانس می ­شود، شده است. اگرچه در مطالعات دیگر این ارتباط تأیید نشده است. بنابراین در حال حاضر تأثیرات مثبت استاتین­ ها برای جلوگیری از آلزایمر اثبات نشده است. برای کمک به رسیدن به پاسخ این پرسش، NIA در حال انجام تحقیقاتی به صورت آزمایش کلینیکی برای نشان دادن اثر استاتین بر روی پیشرفت آلزایمر است.

تحقیقات دیگر نشان داده­ اند سطح بالای آمینواسید هوموسیستئین در ارتباط با افزایش خطر بروز آلزایمر است. سطوح بالای هوموسیتئین به عنوان یک عامل خطر شناخته شده برای بیماری ­های قلبی است و مطالعات NIA بر روی موش ­ها نشان داده است. مقادیر بالای هوموسیستئین باعث توقف عملکرد نورون ­ها و مرگ آن­ها می­ شود. ارتباط بین هوموسیستئین و خطر آلزایمر به طور زیادی مطلوب است چون سطح هوموسیستئین با مصرف فولیک اسید، ویتامین B6 و B12 کاهش می­ یابد. یک آزمایش کلینیکی با بودجه NIA در حال بررسی این است آیا کاهش مقدار هوموسیستئین به وسیله مصرف فولیک اسید و ویتامین ­های B6 و B12 باعث کاهش سرعت از دست دادن توانایی­ های شناختی در افراد مبتلا به آلزایمر می­ شود یا نه؟

بررسی فشار خون بالا

محققان همچنین دریافته ­اند فشار خون بالایی که در میانسالی شروع شده باشد و حتی دیگر عوامل خطر برای سکته مثل سن، دیابت و بیماری ­های قلبی و عروقی، با خطر بروز آلزایمر ارتباط دارد. امروزه می­ دانیم حتی در بزرگسالان نسبتاً سالم، بالا بودن فشار خون و عوامل دیگر  خطر برای سکته، می­ توانند باعث تخریب عروق مغز و مختل کردن اکسیژن­ رسانی مغز شوند. این آسیب می­ تواند در مواردهای نورونی مغز که مسئول حافظه، تصمیم­ گیری و مهارت­ های کلامی هستند، اختلال ایجاد کند. دانشمندان در حال مطالعات بیشتر درباره­ ی ارتباط بین بالا بودن فشار خون و آلزایمر هستند، به امید آنکه برای هر دو وضعیت راه کارهای مناسب پیدا شود.

در حال حاضر محققان در حال انجام تحقیقات گسترده برای پیدا کردن ژن­ های دیگر عامل ایجاد آلزایمر هستند. کشف کردن این ژن ­ها برای درک تغییرات اولیه بیولوژیک در مغز که باعث ایجاد آلزایمر می ­شود و برای هدف­ گذاری دارو درمانی و روش ­های پیشگیری بسیار مهم است. همچنین بسیار مهم است که افراد در خطر آلزایمر را پیدا کنیم و ببینیم ژن­ های عامل خطر با دیگر عوامل مستعدکننده چگونه تداخل می­ کند و نتیجه کلی آن­ها در ایجاد آلزایمر چگونه خواهد بود (در یک فرد مشخص).

در سال ۲۰۰۳، NIA تلاش ­هایی در راستای تحقیقات ژنتیکی آلزایمر را اعلام کرد. مطالعه ژنتیک آلزایمر به این صورت بود که از خانواده ­هایی که ۲ نفر یا بیشتر مبتلا به آلزایمر دیرهنگام وجود داشت، محتوای ژنتیکی گرفته می­ شد. این منابع با ارزش متخصصان ژنتیک را قادر ساخت تا تحقیقات بر روی ژن ­های دیگر عامل خطر برای آلزایمر را سرعت ببخشند.

تحقیقات برای یافتن استراتژی پیشگیرانه از آلزایمر

اگرچه ما کار زیادی در رابطه با سن و ژنتیک افراد نمی­ توانیم انجام دهیم، مطالعات اخیر توصیه می­ کنند که حفظ وضعیت سلامت مناسب و عادات مناسب باعث کاهش احتمال ایجاد چندین بیماری خطرناک می­ شود، که شامل بیماری ­های مغز هم می ­شود. این مقاله تعدادی از عوامل سلامت، نحوه زندگی و عوامل محیطی را شرح می­ دهد که باعث ایجاد تغییراتی در احتمال وقوع آلزایمر می­ شوند و مورد مطالعه توسط محققان قرار گرفته­ اند. خیلی از این فاکتورهای مستعدکننده در مطالعات روی حیوانات مشخص و ارزیابی شده­اند. عوامل آورده شده فقط مرتبط با تغییرات در آلزایمر هستند. فقط تحقیقات محدودی به عنوان آزمایش­های کلینیکی می­توانند نشان­ دهندۀ تأثیرات آن­ها برای کمک به پیشگیری از آلزایمر باشند. مهم است بدانید عملی که یک فرد از ایجاد این تغییرات در عوامل خطر دریافت می­ کند می­تواند خیلی کم باشد مخصوصاً اگر فرد دارای ژنتیک مستعد آلزایمر باشد. به همین دلیل است که تمرکز بر روی دیگر بخش ­های تأثیرگذار بر روی آلزایمر خیلی مهم است. همزمان با کارهای تحقیقاتی دانشمندان بر روی عوامل موجود در نحوه زندگی، دیگران در حال بدست آوردن بهترین و مؤثرترین داروها برای بلاک کردن مسیرهای بیوشیمیایی محل در آلزایمر هستند تا از کاهش مهارت ­های شناختی جلوگیری کنند.

یافته ­ها در مورد دیابت و مقاومت به انسولین

مطالعات جمعیتی در مقیاس بزرگ پیشنهاد می ­کنند دیابت با برخی از انواع دمانس شامل آلزایمر و دمانس عروقی (نوعی دمانس که در ارتباط با سکته است و گاهی به آن دمانس انفارکتوس می­ گویند) ارتباط دارد. این مطالعات نشان دادند دیابت نوع II و آلزایمر چند ویژگی مشترک دارند مانند افزایش شیوع با بالا رفتن سن، استعداد ژنتیکی و رسوب دو نوع مختلف از پروتئین ­های بدشکل آمیلوئیدی (برای آلزایمر در مغز و برای دیابت در پانکراس). تنظیم غیرطبیعی گلوکز (یک نوع قند) که یک مشخصه اصلی دیابت است، همچنین با بروز آلزایمر در ارتباط است. دانشمندان در حال کار کردن روی این روابط هستند.

محققان در حال مطالعه بیشتر برای یافتن نقش احتمالی مقاومت به انسولین (وضعینی در بدن که پانکراس) انسولین تولید می­ کند اما سلول­ ها به درستی از ان استفاده نمی­ کنند) و بروز آلزایمر هستند. مقدار زیاد انسولین در بدن (که در زمان مقاومت به انسولین اتفاق می ­افتد) ممکن است باعث التهاب و استرس اکسیداتیو شود که هر دو در تخریب بافت مغز در آلزایمر نقش دارند.

در یک مطالعه مذهبی که در آن یک گروه بزرگ را کشیش ­های مسن، راهبه ها و برادرانی که در حال کار کردن با NIA هستند، شرکت داشتند، ارتباط احتمالی اختلالات شناختی، آلزایمر و دیابت در حال بررسی است. این مطالعه اطلاعات زیادی در مورد جنبه­ های مختلف آلزایمر مانند احتمال ارتباط اختلالات شناختی و دیابت در اختیار ما گذاشته است. در یک آنالیز که بیشتر از ۸۰۰ مطالعه را مورد بررسی قرار داده است، محققان ۵ مهارت شناختی در رابطه با حافظه رویدادی و کلمه ­ای، سرعت پردازش اطلاعات و توانایی درک الگوهای فضایی را تست کردند. آن ­ها دریافتند که دیابت با برخی از اختلالات شناختی (نه همه آن­ ها) رابطه دارد و باعث ایجاد ان­ ها می­ شود. محققین همچنین یافته­ هایی در مورد افزایش احتمال بروز آلزایمر به دلیل دیابت داشتند.

NIA در حال آزمایش ­های کلینیکی برای بررسی نتایج درمان دیابت بر جنبه ­های مختلف بروز و کاهش پیشرفت آلزایمر است. برای مثال NIA آزمایش کلینیکی انجام داده است که اثرات دارویی به نام Rosiglitazonc بر روی توانایی­ های شناختی در افراد مبتلا به اختلالات شناختی ملایم (MCI: وضعیتی که در آن فرد مشکلات حافظه ­ای دارد ولی دیگر اختلالت مربوط به آلزایمر را ندارد؛ این وضعیت معمولاً منجر به آلزایمر می ­­شود) را بررسی می ­کند. Roziglitazonc حساسیت سلول­ ها به انسولین را افزایش می­ دهد.

NIA همچنین از مطالعه ­ای که در حال بررسی تغییرات ساختاری و شناختی مغز به وسیله تصویربرداری مغناطیسی رزونانس (MRI) است، حمایت می ­کند. این مطالعه Accord MIND نامیده می­ شود و به آزمایش ­های کلینیکی انجمن ملی قلب، ریه و خون اضافه شده است. Accord در حال ارزیابی رویکردهای مختلف برای کنترل گلوکز، فشار خون و چربی ­های خون است.

بررسی تعامل اجتماعی و فعالیت ­های محرک ذهن

نتایج حاصل از مطالعات بر روی حیوانات، افراد مقیم در خانه ­های سالمندان و افراد مسن در جامعه، یک رابطه بین تعاملات اجتماعی و توانایی شناختی را نشان می­ دهند. داشتن دوستان و آشنایان زیاد و شرکت در فعالیت­ های اجتماعی با کاهش اختلالات شناختی و کاهش خطر وقوع دمانس در افراد مسن، در ارتباط است. در پروژه روند پیری و سلامت شیکاگو که توسط NIA حمایت شده است، سطح بالای فعالیت ­های اجتماعی با کاهش قابل توجه خطر اختلالات شناختی در ارتباط است.

مطالعات همچنین نشان می ­دهند فعال نگه­داشتن مغز باعث کاهش خطر وقوع آلزایمر می­ شود. برای مثال در مطالعات مذهبی، محققان به طور تناوبی از ۷۰۰ شرکت­ کننده خواستند تا مقدار مدت زمانی در طول روز را که برای انجام هفت فعالیتی که به طور واضح باعث درگیری پردازش اطلاعات می ­شوند، شرح دهند. این فعالیت ­ها شامل گوش کردن به رادیو، خواندن روزنامه، حل کردن بازی­ های فکری و رفتن به موزه می­ شوند. بعد از پیگیری ۴ ساله شرکت­ کنندگان محققان دریافتند در افرادی که مدت زمان بیشتری برای این فعالیت­ ها صرف می­ کنند، ریسک وقوع آلزایمر ۴۷% نسبت به کسانی که کمتر این فعالیت ­ها را انجام می ­دهند، پایین­تر است. مطالعات دیگر هم همین نتیجه را تأیید می­ کنند. به علاوه یک تحقیق دیگر که شامل یافته­ های دیگر از مطالعات مذهبی می ­شود نشان می ­دهد که حتی در حضور پلاک ­های آلزایمری، فعالیت ­های آموزشی و فکری باعث بهبود توانایی­ های حافظه ­ای و مهارت­ های یادگیری می­ شود.

یک مطالعه دیگر که توسط NIA انجام شد، اهمیت یادگیری در طول عمر و فعالیت ­های محرک ذهنی را خاطر نشان می­ کند. در این مطالعه که روی افراد سالمند سالم و سالمندانی که احتمال آلزایمر در آن ­ها وجود داشت انجام شد، محققان دریافتند در دوره میانسالی، افراد سالمند سالم بیشتر در فعالیت­ های اجتماعی شرکت داشته ­اند.

دلایل این یافته به طور کاملی مشخص نیست اما دانشمندان برای این ۴ احتمال با هم، هم­ عقیده هستند:

• این فعالیت­ ها با تثبیت توانایی­ های شناختی باعث محافظت از مغز می­ شود.
• شاید این فعالیت ­ها به مغز کمک می ­کند تا منعطف­ تر و قابل انطباق ­تر باشد و در شرایط اختلال عملکرد در بعضی از زمینه ­ها، این انطباق باعث جبران عملکرد شود.
• تماس کمتر با افراد دیگر و کمتر علاقه داشتن به انجام فعالیت­ های محرک ذهن، شاید به دلیل اثرات زودهنگام بیماری باشد و بعداً خودش را به صورت بیماری کامل نشان می ­دهد.
• شاید افرادی که در این فعالیت­ ها شرکت می­ کنند، ویژگی­ های دیگری در نحوه زندگی­ شان دارند که باعث محافظت آن ­ها در برابر آلزایمر می­ شود.

چندین آزمایش کلینیکی به طور مستقیم این نظریه را که تمرین­ های حافظه ­ای و انواع مشابه تمرین مهارت­ های ذهنی می­ توانند توانایی­ های شناختی در سالمندان و بیماران مبتلا به آلزایمر را بهبود بخشند، تأیید کرده ­اند.

در آزمایش تمرین ­های ذهنی پیشرفته برای سالمندان مستقل و سالم (ACTIVE) مربی­ های کارآزموده تمرین ­های ۱۰ قسمتی از تمرین ­های حافظه ­ای، منطق و سرعت پردازش برای افراد بالای ۶۵ سال سالم برنامه ­ریزی کردند. تمرین ­ها مهارت­ های ذهنی شرکت­ کننده ­ها در زمینه مربوطه را تقویت کردند. و حتی بهتر از آن، نتایج و بهبودی­ ها تا ۲ سال بعد از اتمام تمارین ادامه داشتند. در یک مطالعه دیگر، ۲۵ شرکت­ کننده مبتلا به آلزایمر با شدت کم با محققان برای پیدا کردن راهی برای تقویت توانایی انجام کارها مانند انجام نسبت دادن نام­ ها به صورت ­ها به طور صحیح، یادآوری نام اشیاء و پرداخت اسکناس ­ها به صورت صحیح، همکاری کردند. افرادی که تحت بازتوانی شناختی قرار گرفتند، نسبت به آن ­هایی که فعالیت ­های معمولی برای تحریک ذهن داشتند، بهبودی بیشتری برای انجام فعالیت ­ها داشتند و این افزایش توانایی تا ۳ ماه بعد پایدار بود.

شواهد زیادی مبتنی بر فواید فعالیت ­های جسمی برای وضعیت قلب و عروق و تناسب اندام وجود دارد. تحقیق بر روی حیوانات مسن نشان داد ورزش ­های هوازی تأثیرات بیشتری به عملکرد روحی و جسمی آن­ها دارند. دو مطالعه بر روی انسان­ ها هم همین نتایج را نشان دادند. مطالعه اول از تصویربرداری MRI برای اندازه ­گیری تغییرات و فعالیت مغز در افراد سالم بین ۵۸ تا ۷۸ سال استفاده کردند. آن­ها ۶ ماه برنامه پیاده ­روی سریع را برای افراد انجام دادند و بعد از آن­ها MRI گرفتند.

محققان دریافتند بهبودی در وضعیت­ قلبی عروقی شرکت­ کنندگان در رابطه با افزایش فعالیت بخشی از مناطق مغز است. در مقایسه با یک گروه بی­ تحرک، افرادی که پیاده­ روی می ­کردند توانایی بیشتری برای توجه و تمرکز روی مطالب بودند و می ­توانستند مطالب غیر ضروری را از ذهنشان حذف کنند و روی مطالب مهم ­تر تمرکز کنند.

در مطالعه دوم، محققان روی رابطه ­ی فعالیت فیزیکی و عملکرد ذهنی در حدود ۶۰۰۰ زن سالم بالای ۶۵ سال در یک دوره ­ی ۸ ساله کار کردند. محققان دریافتند زنانی که فعالیت فیزیکی مناسب داشتند نسبت به زنان کم ­تحرک، کاهش کمتری در عملکرد ذهنی تجربه می­ کنند. NIA در حال انجام چندین مطالعه کلینیکی که اثرات برنامه­ های فعالیت فیزیکی بر توانایی­ های شناختی و عملکردی مغزی سالمندان سالم و سالمندان مبتلا به MCI را بررسی می­ کنند، است.

دانشمندان در مورد چگونگی اثر فعالیت­ های جسمانی بر تقویت فعالیت ­های مغزی مانند وضعیت بدنی و قلبی عروقی توافق نظر ندارد. شاید این اثر به دلیل تقویت خون رسانی مغز و کمک به انجام وظایفش باشد یا می­ تواند به دلیل مکانیسم ­های سلولی باشد که با ورزش فعال می­ شوند و باعث تغییر کار کردن مغز می ­شوند. به هر حال ما هنوز نمی­ دانیم که آیا فعالیت­ های فیزیکی در جلوگیری از اختلالت شناختی و ابتلا به آلزایمر مؤثر هستند یا نه.

مطالعات بر روی داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDS)

یکی از ویژگی­ های شایع آلزایمر التهاب بافت مغز است اما به طور واضحی مشخص نیست که آیا این باعث بیماری می­ شود یا بیماری آن را ایجاد می­ کند. چندین مطالعه بر روی جمعیت­ ها ارتباطاتی بین مصرف برخی داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مثل Ibuprofen، naproxen و Indomefnacin و کاهش خطر وقوع آلزایمر نشان داده­ اند.

اما آزمایش ­های کلینیکی تا به حال یافت ه­ای مبتنی بر فواید مصرف این داروها یا داروهای جدیدتر از خانواده مهارکننده ­های سیکلواکسیژناز (II (Cox2I مانند Celecoxib , Rofecoxib برای افراد آلزایمری منتشر نکرده ­اند. یک مطالعه برای ارزیابی میزان اثرگذاری مصرف داروهایی مثل Celecoxib, Naproxen بر جلوگیری از وقوع آلزایمر در افراد سالم در خطر این بیماری در حال انجام بود که به دلایلی متوقف شد، اما محققان در حال از سرگیری آن و تحت نظر گرفتن وضعیت شرکت ­کنندگان هم از نظر وقوع آلزایمر و هم از نظر مشکلات قلبی عروقی محتمل بر اثر این داروها هستند. دانشمندان در حال تحقیق بر چگونگی استفاده از داروهای ضدالتهابی در مسیرهای مشخص برای پیشگیری یا جلوگیری از پیشرفت بیماری­ هایی مثل آلزایمر هستند.

اطلاعاتی در مورد آنتی ­اکسیدان­ ها و مداخله­ های دیگر

بخشی دیگر از مطالعات امیدبخش در زمینه تحقیق روی مولکول­ های بسیار فعال به نام رادیکال­ های آزاد، در حال انجام است. آسیب ناشی از این رادیکال­ های آزاد در طول افزایش سن ممکن است سلول ­های عصبی را هم تحت تأثیر قرار دهد و باعث کاهش عملکرد این سلول­ ها شود و نقشی در ایجاد آلزایمر داشته باشد. تعدادی از مطالعات روی جمعیت و درون آزمایشگاه، پیشنهاد کردند که آنتی ­اکسیدا ن ­های موجود در مواد خوراکی یا مکمل­ های خوراکی می­ توانند از بدن تا حدی در برابر این آسیب ­ها (آسیب­ های اکسیداتیو) محافظت کنند. اما مطالعات دیگر آن را تأیید نکردند.

آزمایش­های کلینیکی می ­توانند جواب­ هایی را به ارمغان داشته باشند. چندین آزمایش کلینیکی روی اثرگذاری در آنتی­اکسیدان «ویتامین E و C» در کاهش سرعت پیشرفت اختلالات شناختی و آلزایمر کار کردند. NIA در حال انجام یک آزمایش کلینیکی در مورد چگونگی اثر ویتامین E و مکمل­ های سلنیوم در طول یک دوره ­ی ۷ تا ۱۲ ساله برای کمک به پیشگیری از اختلالات حافظه ­ای و دمانس در افراد است. این آزمایش برای بررسی از نظر پیشگیری از سرطان پروستات تحت حمایت انجمن ملی سرطان هم قرار گرفت. NIA همچنین آزمایش کلینیکی برای تشخیص اینکه آیا مکمل­ های آنتی ­اکسیدانی توانایی پیشگیری از کاهش مهارت ­های شناختی در زنان سالمند سالم یا زنان سالمند در خطر دمانس دارند یا نه، برنامه ­ریزی کرده است.

یک مطالعه دیگر با تمرکز بر مصرف ویتامین E توسط افراد مبتلا به MCI انجام شده است. این مطالعه NIA، مطالعه حافظه مختل، مصرف ویتامین E را با (Aricept) Donepezil و دارونما (دارونما یک ماده­ بی­اثر است) در افراد مبتلا به MCI برای بررسی پیشگیری از پیشرفت اختلالات شناختی در این افراد مقایسه کرده است. این مطالعه نشان داد مصرف ویتامین E در جلوگیری از پیشرفت آلزایمر در هیچ زمانی از مطالعه هیچ اثری نداشته است. این می­تواند بیانگر این باشد که مصرف این آنتی­اکسیدان در افرادی که مشکلات شناختی در آن­ها بوجود آمده است، مؤثر نیست. اما به نظر می­رسد Donepezil بعد از اولین سال مصرف توانسته است از پیشرفت آلزایمر جلوگیری کند. به طور جالبی، ژنتیک افراد با نوع پاسخگویی به درمان در ارتباط بود: بیمارانی که دارای الل APOE e4 به عنوان یک عامل خطر بودند، در این آزمایش شاهد تأخیر ۳ ساله در پیشرفت آلزایمر بودند. البته دانشمندان به این مسئله دقت کردند که این افراد مبتلا به MCI نباید برای داشتن یا نداشتن این الل در ژنوم بررسی شوند (قبل از آزمایش)، به دلیل اینکه تحقیقات بیشتری برای درک چگونگی اثرگذاری داروها در بدن و پاسخ به سؤال­های دیگر نیاز است.

گسترش اطلاعات مربوط به استروژن

این هورمون در تخمدان ­های زنان در طول قاعدگی (قبل از یائسگی) تولید می ­­شود. بعد از یائسگی هورمون استروژن در تخمدان­ ها بسیار کمتر تولید می ­شود. در طول ۲۵ سال اخیر چندین مطالعه آزمایشگاهی و حیوانی همانند مطالعات بر روی زنان نشان دادند استروژنی که زنان یائسه برای کاهش علائم یائسگی مصرف می­ کنند باعث محافظت از مغز هم می­ شود. متخصصان از زمانی که متوجه این اثر شدند در پی تأثیر استروژن برای پیشگیری از آلزایمر یا کاهش سرعت پیشرفت آن بوده ­اند.

تعدادی از آزمایش­ های کلینیکی نشان دادند که استروژن برای کاهش سرعت پیشرفت آلزایمر در بیماران مؤثر نیست. آزمایش ­های کلینیکی در حال بررسی این هستند که آیا ممکن است استروژن برای جلوگیری از وقوع آلزایمر در زمانی که یائسه شده­ اند مؤثر باشند. نتایج بر این قرار بود که اگر درمان با استروژن در اواخر زندگی شروع شود، نمی ­تواند برای پیشگیری از آلزایمر مؤثر باشد. در یک آزمایش بزرگ افزایش خطر ابتلا به دمانس در زمانی که بالای ۶۵ سال سن داشتند و از استروژن (Premarin) به تنهایی یا استروژن به اضافه پروژسترون صناعی استفاده می­ کردند، دیده شد. تعدادی سؤال بی پاسخ مانند اینکه آیا بعضی از انواع استروژن اگر در سنین پایین­تری مصرف شوند می ­توانند اثرات بهتری داشته باشند یا نه، هنوز وجود دارند. این سؤال­ ها هم­ اکنون در حال بررسی هستند.

همچنین محققان در حال تحقیقات برای استفاده بیشتر از اثرات مثبت استروژن بر روی مغز هستند. برای مثال دانشمندان یک ترکیب شبیه به استروژن به نام SERM (مدیاتورهای انتخابی برای گیرنده ­های استروژن) ساخته ­اند که زنان را بعد از یائسگی در برابر پوکی استخوان و دیگر اثرات پایین آمدن استروژن در بدن محافظت می­ کنند. این مولکول­ ها ممکن است اثرات محافظتی روی نورون ­ها داشته باشند اما بعضی از اثرات مضر استروژن بر روی بدن را نخواهند داشت. یک آزمایش کلینیکی بزرگ روی یک SERM به نام Raloxifen کار کرد. این دارو برای پیشگیری و درمان پوکی استخوان استفاده می­ شود. این آزمایش نشان داد در بین یک جمعیت از زنان مبتلا به پوکی استخوان که از این دارو استفاده می­ کردند، خطر بروز MCI کاهش یافته است. یک آزمایش کلینیکی جدید در حال بررسی امکان کاهش بروز آلزایمر با مصرف Raloxifen است.

کشف ginkgo biloba

این ماده طبیعی که به راحتی به دست می ­آید، به عنوان یک درمان قدیمی و همچنین یک عامل پیشگیرنده برای آلزایمر مصرف می ­شود. یک مطالعه در سال ۱۹۹۷ در آمریکا پیشنهاد کرد که عصاره ginkgo می­ تواند برای کاهش بعضی از علائم آلزایمر و دمانس انفارکتوس کمک­ کننده باشد اما شواهدی مبنی بر پیشگیرنده بودن آن برای آلزایمر وجود ندارد. در NIH مرکز ملی برای داروهای مکمل و جایگزین و NIA در حال حاضر یک آزمایش کلینیکی برای بررسی اثرات ginkgo بر جلوگیری از وقوع آلزایمر و یا به تأخیر انداختن کاهش مهارت ­های شناختی در سالمندان را حمایت می­ کنند.

کاوش برای ایمن­ سازی

آیا در آینده واکسن برای آلزایمر وجود خواهد داشت؟ مطالعات اولیه واکسن بر روی موش ­ها برای کاهش رسوب بتا آمیلوئید (ماده اصلی موجود در پلاک­ های مغزی افراد آلزایمری) بسیار موفق بوده است و بهبود عملکرد مغز در تست­ های حافظه­ ای که در آزمایش ­های کلینیکی مقدماتی انجام شده است، مشهود بوده است. این مطالعات به دلیل وقوع التهاب مغز تهدیدکننده حیات در بعضی  از شرکت­ کنندگان متوقف شد. به هر حال شرکت­ های دارویی و محققان NHI در حال ادامه بررسی ­ها برای پیدا کردن یک استراتژی مناسب در حیوانات هستند به امید آنکه راه­ هایی برای حفظ اثرات درمانی در عین کاهش خطرات و عوارض جانبی ناخواسته پیدا شود. چندین شرکت داروسازی از FDA اجازه آزمایش چند استراتژی جدید برای ایمن بودن در مراحل اولیه آزمایش ­های کلینیکی را دریافت کرده ­اند.

جست و جو برای در سرنخ ­های دیگر که ممکن است در پیشگیری از آلزایمر نقش داشته باشند

محققان هنوز در حال بررسی راه­ هایی جدیدی هستند که شاید در پیشگیری از آلزایمر مؤثر باشند. برای مثال آن­ها در تلاش برای کشف چگونگی تغییرات خاص بیولوژیکی در خون، ادرار یا مایع مغزی نخاعی که می ­توانند نشان­دهنده تغییرات زودهنگام و اولیه آلزایمر در مغز باشند، هستند. درک بیشتر در مورد این مارکرهای بیولوژیکی، این که چگونه کار می­ کنند و یا چه چیزی باعث تغییر مقدار آن ­ها می­ شود برای پیدا کردن پاسخ سؤالاتی در مورد چگونگی ایجاد و پیشرفت آلزایمر به محققان می­ تواند کمک­ کننده باشد. اطلاعات بیشتر در مورد این مارکرها همچنین می­ تواند در مورد انتخاب و ایجاد داروهای مؤثر که شاید روزی برای پیشگیری از آلزایمر استفاده شوند، به دانشمندان کمک کند.

یک تلاش گسترده دیگر استفاده از تکنیک­ های تصویربرداری است. تکنیک­ هایی مثل MRI و PET اسکن برای اندازه­ گیری عملکرد و بررسی ساختار مغز. یک مطالعه عظیم عمومی در NIA (تصویر برداری عصبی آلزایمر ابتدایی) برای تعیین اینکه آیا تصویربرداری­ های MRI یا PET اسکن یا حتی تغییرات بیومارکرها می­ توانند تغییرات مغز در آلزایمر را در مراحل ابتدایی تشخیص دهند یا نه، در حال انجام است. شاید روزی این اندازه­ گیری ­ها و تصویربرداری ­ها برای تشخیص زودهنگام آلزایمر قبل از ظهور علائم استفاده شوند. این اقدامات همچنین می­ توانند به پزشکان برای ارزیابی روند بیماری و درمان به طور سریع تر و دقیق ­تر و کم ­هزینه­ تر کمک کنند.

شما چه کاری می ­توانید انجام دهید؟

از آن جایی که دانشمندان در حال گسترش یافته­ ها در مورد خیلی از عوامل مؤثر در ایجاد آلزایمر هستند، اطلاعات ما به سرعت در حال افزایش است. اگرچه هنوز هیچ درمان و دارویی برای آلزایمر و حتی راهی برای به تعویق انداختن پیشرفت آن به طور قطعی وجود ندارد، ولی افراد می ­توانند کارهایی انجام دهند که عوامل خطر و احتمال بروز آلزایمر در آن­ها کاهش یابد. این کارها شامل:

• کاهش سطح کلسترول و هموسیستئین خون
• کاهش فشار خون ­های بالا رفته و کنترل کردن دیابت
• ورزش منظم
• شرکت در فعالیت ­های محرک ذهنی و اجتماعی

همه­ ی این راهکارها خوب و مناسب هستند چون خطر بیماری­ های دیگر هم کاهش می ­دهند و به حفظ سلامت عمومی کمک می ­کنند. به هر حال مهم است به خاطر داشته باشید که انجام این کارها به طور قطعی باعث پیشگیری و یا به تأخیر انداختن پیشرفت آلزایمر نمی ­شود. حتی اگر در این امر مؤثر باشند احتمالاً نمی ­توانند در برابر عوامل خطر قوی­ تر دیگر مثل استعداد زنتیکی مقاومت کنند و از بروز آلزایمر جلوگیری کنند. یک کار مهم دیگر که افراد مبتلا به آلزایمر و یا دیگران می­ توانند انجام دهند این است که برای شرکت در مطالعات ژنتیک، تصویربرداری ­های عصبی و یا آزمایش ­های کلینیکی مربوط به آلزایمر، داوطلب شوند. بیمارانی که در این تحقیقات شرکت کرده ­اند می­ گویند بزرگترین مزیتی که این کار داشته است، در ارتباط بودن طولانی مدت با متخصصان می­ تواند باشد. این متخصصان تجربیات زیادی در زمینه آلزایمر و برخورد با آن دارند و می­ توانند به بیماران و خانواده ­هایشان کمک کنند.

حرف آخر

چون آلزایمر یک بیماری مخرب است، بیماران ممکن است تحت درمان­ های آزمایش نشده، اثبات نشده و غیرعلمی قرار بگیرند. و یا مکمل ­ها و یا روش ­های پیش گیرنده غیرقطعی داشته باشند. قبل از مصرف قرص و یا هر چیز دیگری که با وعده پیشگیری از آلزایمر به شما می­ دهند، شما باید ابتدا با پزشک خود مشورت کنید. این روش ­ها می­ توانند خطرناک و یا هزینه ­بر باشند و پول شما را تلف کنند. آن ­ها همچنین ممکن است با داروهای دیگر مصرفی شما تداخل داشته باشند.